Για φουσκωμένους λογαριασμούς ηλεκτρικού ρεύματος και για «εκκαθαριστικά» των εκατοντάδων ευρώ που καταφθάνουν, διαμαρτύρονται πολλοί καταναλωτές, παρότι η χρέωση ηλεκτρικής ενέργειας σε ευρώ/Kwh, δεν έχει μεταβληθεί τελευταία, όπως δηλώνουν η ΔΕΗ και άλλοι πάροχοι.

Αυτό, ωστόσο, δεν καλύπτει το γεγονός ότι οι λογαριασμοί ηλεκτρισμού είναι επιβαρημένοι με σωρεία άλλων χρεώσεων και φόρων, με αποτέλεσμα το τελικό ποσό να είναι πολύ υψηλό, ενώ η χρέωση ενέργειας μπορεί να μην αυξήθηκε τον τελευταίο χρόνο, όμως συνολικά από το 2010 ως και το πρώτο εξάμηνο του 2016 έχει αυξηθεί κατά 49%, ενώ από το 2005 ως το 2015, η αύξηση φθάνει στο 157% και είναι η μεγαλύτερη σε όλη την Ευρώπη!

Το 42% ενός λογαριασμού ηλεκτρικού ρεύματος στην Ελλάδα είναι φόροι και τέλη, το 4% αφορά στη χρέωση για τα δίκτυα και το 56% είναι το έσοδο των εταιρειών προμήθειας, σύμφωνα με μελέτη των οίκων Ipsos, London Economics και Deloitte για λογαριασμό της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, που ανακοινώθηκε πρόσφατα και καλύπτει την περίοδο 2010-2015. Οι έξτρα χρεώσεις έγιναν πολύ πιο εμφανείς στους νέους αναλυτικούς λογαριασμούς της ΔΕΗ, που έδωσαν στον καταναλωτή την ευκαιρία να συνειδητοποιήσει τι και πόσα πληρώνει για τους φόρους, τα τέλη, υπέρ του Δήμου, της ΕΡΤ και μία σειρά από άλλες χρεώσεις, οι περισσότερες από τις οποίες είναι πάντως σχετικές με την ηλεκτρική ενέργεια.
Αύξηση – ρεκόρ 157% στις χρεώσεις ρεύματος την τελευταία 10ετία

Πρόκειται για τα δίκτυα μεταφοράς και διανομής ηλεκτρισμού με τα έσοδα να προορίζονται για τον ΑΔΜΗΕ και τον ΔΕΔΔΗΕ αντίστοιχα, τις ΥΚΩ (Υπηρεσίες Κοινής Ωφέλειας) που είναι και η μεγαλύτερη από τις σχετικές δαπάνες και αφορά στην κάλυψη της διαφοράς κόστους παραγωγής ρεύματος μεταξύ του φθηνότερου ηπειρωτικού συστήματος και του ακριβότερου μη διασυνδεδεμένου στα νησιά, όπου χρησιμοποιείται πετρέλαιο για ηλεκτροπαραγωγή, καθώς και στην κάλυψη του Κοινωνικού Οικιακού Τιμολογίου (ΚΟΤ) της ΔΕΗ κλπ. Τέλος υπάρχει και το ΕΤΜΕΑΡ για τη κάλυψη του κόστους των ΑΠΕ, το οποίο είναι υψηλότερο σε σχέση με το ρεύμα που παράγεται από συμβατικά καύσιμα.

Ας σημειωθεί ότι οι χρεώσεις αυτές είναι ρυθμιζόμενες, δηλαδή η χρέωση/Kwh ορίζεται από τη ΡΑΕ και είναι ίδιες ανεξαρτήτως του παρόχου ηλεκτρισμού που έχει επιλέξει ο καταναλωτής, ενώ το τελικό ποσό που θα πληρώσει σε κάθε λογαριασμό σχετίζεται άμεσα με την κατανάλωση ενέργειας που πραγματοποιεί.

«Οι χαμηλές θερμοκρασίες του φετινού χειμώνα και η αύξηση της τιμής στο πετρέλαιο θέρμανσης είχε ως αποτέλεσμα πολλοί καταναλωτές να στραφούν στον ηλεκτρισμό για να ζεσταθούν. Η αύξηση της κατανάλωσης ενέργειας όμως φέρνει αύξηση και σε όλες τις ρυθμιζόμενες χρεώσεις που σχετίζονται με τον ηλεκτρισμό», δήλωσε χαρακτηριστικά στέλεχος εταιρείας ηλεκτρισμού.

Ρυθμιζόμενες χρεώσεις

Παρότι οι τιμές της ηλεκτρικής ενέργειας στην Ελλάδα δεν είναι οι υψηλότερες της Ευρώπης, οι μεγάλες αυξήσεις των προηγούμενων ετών, σε συνδυασμό με τις ρυθμιζόμενες χρεώσεις και τους φόρους έχουν επιβαρύνει υπέρμετρα τον λογαριασμό ρεύματος. Σχετικές έρευνες σε ευρωπαϊκό επίπεδο δείχνουν ότι σε σχέση με το εισόδημα των νοικοκυριών η Ελλάδα έχει από τους ακριβότερους λογαριασμούς ηλεκτρισμού, πράγμα που εκτός των άλλων έχει ως αποτέλεσμα την εκτίναξη των ληξιπρόθεσμων οφειλών.

Δεν είναι τυχαίο άλλωστε ότι σε χώρες της Ευρώπης όπου η δαπάνη για ρεύμα κατέχει υψηλότερο μερίδιο στον προϋπολογισμό ενός νοικοκυριού παρατηρούνται και τα περισσότερα ληξιπρόθεσμα. Για παράδειγμα στη Βουλγαρία, χώρα με τη χαμηλότερη τιμή ρεύματος στην Ε.Ε., 9,6 σεντς/ Kwh αλλά και την ακριβότερη αν συνεκτιμηθεί η αγοραστική δύναμη των πολιτών, -ο μέσος εργαζόμενος δαπανά το 3% του εισοδήματός του για το ρεύμα- το 1/3 του πληθυσμού έχει ληξιπόθεσμους λογαριασμούς. Στην Κροατία οι ληξιπρόθεσμες οφειλές φθάνουν στο 30%, στη Ρουμανία το 29% και στην Ελλάδα επίσης σε ένα σημαντικότατο ποσοστό, αφού τα ληξιπρόθεσμα στη ΔΕΗ έχουν φθάσει στα 2,6 δισ. ευρώ, πάνω από το 50% του τζίρου της εταιρείας.

Η ενεργειακή φτώχεια αναδεικνύεται σε ένα από τα μεγαλύτερα προβλήματα στην Ε.Ε., καθώς το 10% του πληθυσμού αδυνατεί να πληρώσει τον λογαριασμό.

Συνολικά στην Ε.Ε., την περίοδο 2010-2015 οι τιμές της ηλεκτρικής ενέργειας για τα νοικοκυριά αυξήθηκαν κατά μέοον όρο 24%, φθάνοντας στα 20,8 σεντς/kwh κατά μέσον όρο από 16,7 σεντς ανά κιλοβατώρα το 2010. Η αύξηση της τιμής είναι ακόμα πιο εντυπωσιακή. αν ληφθεί υπόψη η περίοδος 2005-2015, κατά την οποία η μέση τιμή του ρεύματος για τα νοικοκυριά αυξήθηκε κατά 56%, με πρώτη την Ελλάδα με 157% (!) και ακολουθούν η Βρετανία με 142% και η Ισπανία με 110%.

Στην περίοδο από το 2010 ως και το πρώτο εξάμηνο του 2016 οι τιμές της ηλεκτρικής ενέργεια για τα νοικοκυριά στην Ελλάδα αυξήθηκαν κατά 49%, από 11,81 σεντς/Kwh στα 17, 6 σεντς/ Kwh, ενώ περίπου την ίδια περίοδο (2009-2015) το εισόδημα μειώθηκε κατά 28,2% (με βάση τα δηλωθέντα εισοδήματα). Από τη μελέτη των οίκων Ipsos, London Economics και Deloitte που εκπονήθηκε για λογαριασμό της Ευρωπαϊκής Επιτροπής προκύπει ότι το 10% των καταναλωτών που συμμετείχαν στην έρευνα δεν μπορούν να πληρώσουν τους λογαριασμούς στην ώρα τους. Το 7% των ερωτηθέντων στην Ελλάδα απάντησαν ότι έχουν περιορίσει την κατανάλωση ηλεκτρισμού επειδή δεν μπορούν να πληρώσουν τον λογαριασμό, έναντι 3% που είναι ο ευρωπαϊκός μέσος όρος και του 11% που φθάνει ο σχετικός μέοος όρος στη Βουλγαρία.

Κοινωνικό τιμολόγιο

Ένας στους πέντε καταναλωτές απάντησε ότι επωφελήθηκε από το κοινωνικό τιμολόγιο ή από βοήθεια της εταιρείας ηλεκτρικής ενέργειας. Εξάλλου πολύ χαμηλά παραμένουν τα ποσοστά αλλαγής προμηθευτή στην Ελλάδα, την Ουγγαρία και τη Ρουμανία: Ως την άνοιξη του 2015, που καλύπτει η έρευνα, στην Ελλάδα είχε αλλάξει προμηθευτή το 1%, έναντι του 14% που ήταν ο μέσος όρος της ΕΕ-28. Οι χώρες με τις περισσότερες αλλαγές προμηθευτή είναι η Βρετανία, η Ολλανδία και η Ιρλανδία, με το 28% των καταναλωτών να είχε αλλάξει εταιρεία ηλεκτρισμού. Χαμηλά ποσοστά αλλαγής (μεταξύ 0,2% και 2%) εμφανίζουν η Ισλανδία, η Βουλγαρία, το Λουξεμβούργο, η Λιθουανία, η Ουγγαρία και η Ρουμανία.
Η έρευνα καταλήγει στο συμπέρασμα ότι οι καταναλωτές στην Ε.Ε. επιλέγουν να παραμείνουν με την τρέχουσα σύμβαση ηλεκτρικής ενέργειας, ακόμη και όταν υπάρχουν καλύτερες διαθέσιμες προσφορές, ενώ δηλώνουν ότι έχουν σημαντικές δυσκολίες στη σύγκριση των προσφορών και των τιμολογίων.

Πηγή: imerisia.gr

Ο χάρτης της ενεργειακής φτώχειας

Είναι η ενεργειακή κρίση μια νέα κοινωνική μάστιγα; Σύμφωνα με μελέτη του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, η ενεργειακή φτώχεια πλήττει πλέον σχεδόν τέσσερα στα δέκα ελληνικά νοικοκυριά, ένα από τα υψηλότερα ποσοστά στην ΕΕ.

Τα στοιχεία για την Αθήνα σοκάρουν: Στην Αττική το διάστημα 2008-2013 η κατανάλωση πετρελαίου θέρμανσης μειώθηκε κατά 70%, ενώ την περίοδο 2008-2015 πτώση -κατά μέσον όρο 12% ανά νοικοκυριό- σημείωσε και η κατανάλωση ηλεκτρικής ενέργειας, με το ποσοστό να φτάνει σε κάποιες περιοχές ακόμη και στο 40%…

Το 2014 περισσότερες από 4 στις 10 πολυκατοικίες δεν χρησιμοποίησαν κεντρική θέρμανση, ενώ στο Κέντρο και ειδικά σε γειτονιές όπως ο Αγιος Παύλος, η πλατεία Αττικής, η Κυψέλη και τα Πατήσια υπάρχουν συγκροτήματα κτιρίων όπου το ποσοστό χωρίς μόνωση ξεπερνά το 80%. Αξιοποιώντας τα στοιχεία φορέων του κράτους, όπως τα παραπάνω, δύο αρχιτέκτονες-πολεοδόμοι διδάκτορες στο ΕΜΠ, η κ. Φερενίκη Βαταβάλη και η κ. Ευαγγελία Χατζηκωνσταντίνου, κατήρτισαν χάρτες με την κατανομή της ενεργειακής φτώχειας ανά δημοτικό διαμέρισμα στον Δήμο Αθηναίων.

Εικόνα

Η γεωγραφική κατανομή της ενεργειακής φτώχειας στην Αθήνα, όπως επισημαίνουν οι ίδιες, δεν έχει μέχρι σήμερα διερευνηθεί με λεπτομέρειες. «Με την εργασία αυτή επιδιώξαμε να διαμορφώσουμε μια πρώτη μακροσκοπική εικόνα των χωροκοινωνικών διαστάσεων της ενεργειακής φτώχειας, εστιάζοντας στον Δήμο Αθηναίων. Για τον σκοπό αυτό συγκεντρώσαμε και επεξεργαστήκαμε πρωτογενή δεδομένα για τα χαρακτηριστικά και τη χρήση των κτιρίων, τα οικογενειακά εισοδήματα, την κατανάλωση ενέργειας, καθώς και τη συμμετοχή των νοικοκυριών σε προγράμματα επιδότησης ενέργειας, προκειμένου να δημιουργήσουμε μια σειρά από σχετικούς χάρτες», εξηγούν. Η έρευνα διαπιστώνει ότι η πλειονότητα των κτιρίων είναι πολυκατοικίες χτισμένες κατά τις πρώτες μεταπολεμικές δεκαετίες. Στις περισσότερες δεν έχουν γίνει παρεμβάσεις συντήρησης με αποτέλεσμα να διαθέτουν ανεπαρκή μόνωση. Σε αυτό το τοπίο το 33% των πολυκατοικιών στην Αθήνα δεν χρησιμοποίησε κεντρική θέρμανση την περίοδο 2012-2013, αριθμός που έφτασε το 44% τον χειμώνα του 2013-2014. Η εικόνα συμπληρώνεται από τα στοιχεία του ΔΕΔΔΗΕ: Οπως αναφέρεται στην έρευνα, η κατανάλωση ηλεκτρικής ενέργειας μεταξύ των ετών 2008 και 2015 μειώθηκε σημαντικά, με εξαίρεση μικρούς θύλακες στο κέντρο της πόλης.

«Σε Ομόνοια, Μεταξουργείο, πλατεία Βάθη, Ψυρρή, Γεράνι η κατανάλωση κατέγραψε πτώση από 25% έως 40%, ενώ σημαντικές μειώσεις εντοπίστηκαν και στις περιοχές ανάμεσα στον άξονα της Πατησίων και τη γραμμή του ΗΣΑΠ, σε Σεπόλια, Κυψέλη, στην περιοχή του Μουσείου, στην Πλάκα και στο Κολωνάκι. Αντιθέτως χαμηλότερη μείωση παρατηρείται στις βόρειες παρυφές του Δήμου Αθηναίων, δηλαδή στα Ανω Πατήσια, στη Ριζούπολη, στην περιοχή Προμπονά αλλά και στο Πολύγωνο, στο Γηροκομείο και τους Αμπελοκήπους», επισημαίνουν οι ερευνήτριες.

Τον δείκτη ενεργειακής φτώχειας απεικονίζει, σύμφωνα με τις ίδιες, και το ύψος συμμετοχής στο πρόγραμμα δωρεάν παροχής ρεύματος και επανασυνδέσεων του υπουργείου Εργασίας. «Οπως προκύπτει, οι ωφελούμενοι του προγράμματος συγκεντρώνονται σε περιοχές χαμηλών εισοδημάτων, όπως σε Σεπόλια, Κυψέλη, Πατήσια, Κολωνό, Ακαδημία Πλάτωνος, Αγιο Παύλο και Μεταξουργείο. Το 2015, βάσει των στοιχείων της ΗΔΙΚΑ, στον Δήμο Αθηναίων οι ωφελούμενοι της δωρεάν επανασύνδεσης και παροχής ηλεκτρικού ρεύματος έφτασαν τους 7.894», αναφέρουν.

Οικογένειες που ζουν στο σκοτάδι, άνθρωποι που πέρασαν τον χιονιά χωρίς θέρμανση. Κι αν ο ήπιος χειμώνας της περιόδου 2015-2016 «έκρυψε» εν μέρει το πρόβλημα, η σκληρή πραγματικότητα επιζητά λύσεις…

Κατανομή
Η αντίφαση με τους δικαιούχους επιδόματος πετρελαίου το 2013-2014

Μια αντίφαση παρουσιάζουν τα στοιχεία για τον αριθμό των δικαιούχων επιδόματος πετρελαίου θέρμανσης στην Αθήνα. Τον χειμώνα του 2014-2015, σύμφωνα με το υπουργείο Οικονομικών, οι δικαιούχοι στον Δήμο Αθηναίων έφτασαν τους 23.012 σε σχέση με τους 12.057 του 2013.

Από την ανάλυση των στοιχείων προκύπτει ότι δικαιούχοι συγκεντρώνονται περισσότερο στους περιφερειακές περιοχές του δήμου, στα Σεπόλια, τη Ριζούπολη, τα Ανω Πατήσια, την Ανω Κυψέλη, το Πολύγωνο, το Γηροκομείο και τον Νέο Κόσμο. «Αντιθέτως», εξηγούν οι ερευνήτριες, «οι περιοχές εκατέρωθεν της Πατησίων παρότι συγκεντρώνουν υψηλά ποσοστά φτώχειας δεν παρουσιάζουν μεγάλη συμμετοχή στο πρόγραμμα. Αυτό εξηγείται αφενός από το γεγονός ότι καλύπτονται από το δίκτυο φυσικού αερίου και έτσι αρκετά κτίρια εκεί δεν χρησιμοποιούν πετρέλαιο και αφετέρου από το γεγονός ότι εκεί κατοικούν μεγάλα ποσοστά μεταναστών που είτε αποκλείονται από το πρόγραμμα λόγω έλλειψης εγγράφων είτε δεν έχουν πρόσβαση σε πληροφόρηση. Ως εκ τούτου ο χάρτης του επιδόματος θέρμανσης δεν αποτυπώνει απαραίτητα την κατανομή της ενεργειακής φτώχειας στον χώρο».

ΥΡΗΜΑΤΑ ΤΗΣ ΕΡΕΥΝΑΣ
Ακόμα και το Κολωνάκι των υψηλών εισοδημάτων κρυώνει τους χειμώνες

Κεντρικό εύρημα της έρευνας, όπως επισημαίνουν η κ. Βαταβάλη και η κ. Χατζηκωνσταντίνου, είναι η διάχυση της ενεργειακής φτώχειας σε όλη την έκταση του Δήμου Αθηναίων, δηλαδή το γεγονός ότι δεν υπάρχουν ανεπηρέαστες περιοχές στο θέμα της πρόσβασης στην ενέργεια.

Είναι ενδεικτικό ότι μείωση της κατανάλωσης ηλεκτρικής ενέργειας καταγράφεται και σε περιοχές με παραδοσιακά υψηλότερα εισοδήματα όπως το Κολωνάκι. «Ωστόσο εντοπίζονται μικρότερες ή μεγαλύτερες χωρικές ενότητες όπου τα προβλήματα είναι ιδιαίτερα οξυμμένα», επισημαίνουν οι ερευνήτριες. «Ξεχωρίζουμε τη ζώνη που περιλαμβάνει μέρος του ιστορικού κέντρου της Αθήνας και των περιοχών βόρεια από αυτό (Πατήσια, Σεπόλια, Κυψέλη κτλ.). Σε αυτή συγκεντρώνονται χαμηλά εισοδηματικά στρώματα, απαξιωμένο κτιριακό δυναμικό, σημειώνεται μεγάλη μείωση στην κατανάλωση ηλεκτρικής ενέργειας, ενώ η δυνατότητα πρόσβασης σε φθηνότερη ενέργεια μέσω του δικτύου φυσικού αερίου δεν μοιάζει να είναι καθοριστική».

Η έρευνα «Χαρτογραφώντας την ενεργειακή φτώχεια στην Αθήνα της κρίσης», η οποία δημοσιεύτηκε στον Κοινωνικό Ατλαντα της Αθήνας αποτελεί τμήμα ευρύτερης έρευνας για τις κοινωνικές διαστάσεις της ενεργειακής φτώχειας η οποία ξεκίνησε το 2014 και συνεχίζεται.

Κατερίνα Ροββά

πηγή: ethnos.gr