Στην τελευταία (28η) θέση των κρατών της Ευρωπαϊκής Ενωσης σε ό,τι αφορά την ποιότητα στέγασης του πληθυσμού κατατάσσει την Ελλάδα έρευνα που διεξήγαγε η γαλλική Fondation Abbé Pierre. Το Ιδρυμα που δημιούργησε ο γάλλος καθολικός ιερέας και φιλάνθρωπος αβάς Πιερ (πέθανε πλήρης ημερών το 2007) κάνει λόγο για «μια εφιαλτική κοινωνική πραγματικότητα που ζει η Ελλάδα» η οποία «αποτυπώνει τις κοινωνικές συνέπειες των προγραμμάτων λιτότητας».  

Η κατάταξη των χωρών έγινε έπειτα από μελέτη και ανάλυση των στοιχείων που έδωσε στη Fondation Abbé Pierre η Στατιστική Υπηρεσία της Ευρωπαϊκής Ενωσης Eurostat για την ποιότητα της κατοικίας στις χώρες της Ευρώπης. Τα στοιχεία αυτά αφορούν ειδικότερα το κόστος της στέγασης, τις οφειλόμενες υποχρεώσεις των ενοίκων όπως π.χ. τα απλήρωτα κοινόχρηστα, τις δυσκολίες που αντιμετωπίζουν οι ένοικοι για τη θέρμανση του σπιτιού τους, τις περιπτώσεις συγκατοίκησης δύο οικογενειών στο ίδιο σπίτι και, τέλος, τις συνθήκες υγιεινής, συγκεκριμένα τη «νοσηρότητα» των κατοικιών. Η έρευνα λαμβάνει επίσης υπόψη της το ποσοστό των αστέγων στην κάθε χώρα, «εκείνων που δεν διαθέτουν σταθερή κατοικία», όπως τους καθορίζει συγκεκριμένα.

Μεταξύ των καλύτερων επιδόσεων σε ό,τι αφορά την ποιότητα της στέγασης στην Ευρώπη έχουν το Λουξεμβούργο και η ιδιαιτέρως πληγείσα από την παγκόσμια χρηματοοικονομική κρίση Ιρλανδία, η οποία εκμεταλλεύθηκε «μια σημαντική πτώση στις τιμές των ακινήτων και μια τεράστια μείωση των οφειλόμενων στεγαστικών δανείων».

Η Ιρλανδία άλλωστε ακολουθεί «μια φιλόδοξη στρατηγική για την αρωγή των αστέγων»αναφέρει χαρακτηριστικά η έρευνα και με θλιβερές αναγωγές ενθυμούνται οι Ελληνες ότι η Ιρλανδία είναι μία από τις τέσσερις ευρωπαϊκές χώρες που υποχρεώθηκαν από τους δανειστές τους να υιοθετήσουν Μνημόνιο και επίσης ότι η χώρα αυτή ήταν τη δεκαετία του 1980 μία από τις τέσσερις φτωχότερες χώρες της ΕΟΚ (οι άλλες ήταν η Ελλάδα, η Ισπανία και η Πορτογαλία) για τις οποίες ο Ανδρέας Παπανδρέου είχε πετύχει την ειδική χρηματοδότηση από τα Μεσογειακά Ολοκληρωμένα Προγράμματα (ΜΟΠ).

Πρώτη στην κατάταξη της Fondation Abbé Pierre (πρόκειται για την 21η ετήσια πανευρωπαϊκή έκθεση για την ποιότητα της στέγασης που πραγματοποιεί το Ιδρυμα) βρίσκεται η Φινλανδία και αυτό δεν αποτελεί έκπληξη. Στις πρώτες θέσεις βρίσκονται επίσης οι άλλες σκανδιναβικές χώρες και η Γερμανία. Σε γενικές γραμμές το Ιδρυμα σημειώνει πως«τα καλύτερα αποτελέσματα σε ό,τι αφορά την ποιότητα της στέγασης εμφανίζουν οι χώρες με ισχυρό κράτος πρόνοιας».

Η Γαλλία σκαρφάλωσε από τη 12η στη 10η θέση «χάρη κυρίως στα επιδόματα στέγασης που χορήγησε και τα οποία επέτρεψαν σε πολλά νοικοκυριά να ρίξουν το κόστος ενοικίου που καταβάλλουν κάτω από το 40% ως ποσοστό επί του εισοδήματός τους», όπως χαρακτηριστικά αναφέρεται. Στους αντίποδες η Βρετανία υποχώρησε οκτώ θέσεις και, ενώ το 2015 μοιραζόταν τη 12η θέση με τη Γαλλία, εφέτος έπεσε στην 20ή θέση «κυρίως εξαιτίας της μείωσης των προϋπολογιζόμενων δαπανών για τα επιδόματα στέγασης που λαμβάνουν τα χαμηλότερα εισοδήματα».

Η Fondation Abbé Pierre σημειώνει, τέλος, τα προβλήματα υγείας που μπορεί να προκαλέσει στον πληθυσμό μιας χώρας η κακή ποιότητα της στέγασής του. Τα συμπτώματα της κακής στέγασης δεν αργούν να εμφανιστούν στον πληθυσμό και αυτά είναι μεταξύ άλλων η έξαρση των αλλεργιών, της βρογχίτιδας, των αναπνευστικών προβλημάτων, της κατάθλιψης και του στρες. Οσο για τους μη διαθέτοντες μόνιμη στέγη, τα προβλήματα υγείας που αντιμετωπίζουν είναι ακόμη μεγαλύτερα αφού είναι περισσότερο εκτεθειμένοι σε βαριές ψυχολογικές και σωματικές ασθένειες που οφείλονται εν πολλοίς στη χρήση ναρκωτικών ουσιών και στην κατάχρηση αλκοόλ. Γι' αυτό και το προσδόκιμο ζωής των αστέγων κυμαίνεται στις περισσότερες χώρες της Ευρώπης από τα 50 ως τα 60 έτη.

Αλέξανδρος Καψύλης