Μετά την επίσημη ανακοίνωση της κυβέρνησης για την αντικατάστασή μου από τη θέση του Διοικητή και Προέδρου του Δ.Σ. του ΟΑΕΔ, υπέβαλα την παραίτησή μου στον Υπουργό Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Πρόνοιας, κ. Γ. Βρούτση.
Στα 3,5 χρόνια που υπηρέτησα στη θέση αυτή, άσκησα τα καθήκοντά μου με υπευθυνότητα, διαφάνεια, συνείδηση καθήκοντος και προσήλωση στην εξυπηρέτηση αποκλειστικά του δημοσίου συμφέροντος. Αντιστάθηκα με όλες τις δυνάμεις μου στις πρακτικές και νοοτροπίες, εντός και εκτός του Οργανισμού, που θεωρούν τον δημόσιο τομέα ως έρμαιο του πελατειακού και μικροκομματικού συστήματος, στο οποίο οφείλεται εν πολλοίς η σημερινή κατάσταση της χώρας.
Την τελευταία τριετία η κοινωνία μας βιώνει μια πρωτοφανή σε βάθος και διάρκεια οικονομική ύφεση η οποία έχει μετατραπεί σε κοινωνική κρίση λόγω αφενός της εκτόξευσης της ανεργίας και της κοινωνικής ανέχειας και αφετέρου της έλλειψης ενός αποτελεσματικού και συνεκτικού διχτυού προστασίας. Είναι ευνόητο για κάθε σκεπτόμενο πολίτη ότι οι θεμελιώδεις αιτίες της ανεργίας, δηλ. η ύφεση και η αναιμική οικονομία, δεν μπορούν να αντιμετωπιστούν με τα εργαλεία που διαθέτει ο ΟΑΕΔ. Την τελευταία τριετία ο Οργανισμός επιδόθηκε σε μια εντατική προσπάθεια ανάσχεσης και αντιμετώπισης των επιπτώσεων της ανεργίας, μέσω της υλοποίησης εβδομήντα τεσσάρων (74) δράσεων απασχόλησης και επαγγελματικής εκπαίδευσης, προϋπολογισμού 3,9 δισ. ευρώ με μέγιστο αριθμό ωφελουμένων 1.471.774 ανέργους και εργαζομένους ιδιαίτερα σε επισφαλείς θέσεις εργασίας. Μέσω των δράσεων αυτών μέχρι σήμερα έχουν ωφεληθεί ή συνεχίζουν να ωφελούνται 1.298.006 δικαιούχοι, γεγονός που συνεπάγεται ότι η συνολική απορροφητικότητα των δράσεων αυτών έχει προσεγγίσει μέχρι σήμερα το 88,2% του συνόλου των διαθέσιμων θέσεων. Τα προγράμματα αυτά έχουν αποδώσει μέχρι σήμερα (α) τη διατήρηση 350.517 επισφαλών θέσεων εργασίας, (β) την ένταξη 275.375 ανέργων σε θέσεις εργασίας και (γ) την επαγγελματική εκπαίδευση 630.335 εργαζομένων, ανέργων και ειδικών κοινωνικών ομάδων. Η εκτίμηση είναι ότι με τις δράσεις αυτές έχει επιτευχθεί μια ανάσχεση / συγκράτηση του ρυθμού αύξησης της ανεργίας τουλάχιστον κατά 5% - 7%.
Η δραστηριότητα αυτή εντάθηκε το τελευταίο διάστημα αφού από τα μέσα Μαρτίου τρέχοντος έτους ως σήμερα ο ΟΑΕΔ έχει υποβάλει στο Υπ. Εργασίας προτάσεις για την εφαρμογή τεσσάρων (4) προγραμμάτων απασχόλησης ανέργων, με κυρίαρχο την πρότασή του για τις «οικογένειες χωρίς εργαζόμενους» με βάση ένα απόλυτα αδιάβλητο σύστημα εφαρμογής. Τις απαραίτητες νομοθετικές ρυθμίσεις για το πρόγραμμα αυτό υπερψήφισε πριν από λίγες ημέρες και το Ελληνικό Κοινοβούλιο.
Παράλληλα, ενώ στα τέλη του 2009 η απορρόφηση πόρων ΕΣΠΑ από τον ΟΑΕΔ ήταν απόλυτα μηδενική (0%), σήμερα φτάνει στο 60%, από τα υψηλότερα στη χώρα.
Η δραστηριότητα αυτή έλαβε χώρα σε μια περίοδο τεράστιων ταμειακών προβλημάτων, όχι μόνο λόγω της οικονομικής συγκυρίας αλλά και λόγω ότι το 2009 ο ΟΑΕΔ παρουσίασε για πρώτη φορά στην ιστορία του ένα έλλειμμα χρήσης που ξεπέρασε τα 600 εκατ. ευρώ, με συνέπεια την εξάντληση των όποιων αποθεματικών του. Η ταμειακή κατάσταση επιδεινώθηκε λόγω της μερικής απόδοσης των πόρων που καταβάλλονται υπέρ ΟΑΕΔ, αλλά μέχρι σήμερα ο Οργανισμός κατάφερε να ανταποκριθεί πλήρως στην ανελλιπή καταβολή των προνοιακών του παροχών. Η εκτίναξη του φόρτου εργασίας, λόγω της ανεργίας και της πληθώρας των νέων προγραμμάτων, συνοδεύτηκε και από μια μείωση του στελεχιακού του δυναμικού που σε ορισμένες περιοχές υπερέβη το 50%.
Στο πλαίσιο αυτό εξελίχθηκε μια εντατική προσπάθεια αναβάθμισης και εκσυγχρονισμού της πληροφορικής υποδομής του Οργανισμού με κεντρικούς στόχους: (α) την ταχύτερη εξυπηρέτηση των πολιτών, (β) την μείωση της γραφειοκρατίας, (γ) την ελαχιστοποίηση του χρόνου διεκπεραίωσης των διοικητικών λειτουργιών, (δ) την ασφάλεια των δεδομένων και των συναλλαγών, (ε) την αντιμετώπιση της διαφθοράς και των καταχρηστικών πρακτικών, και, (στ) τη μείωση και τον εξορθολογισμό των λειτουργικών δαπανών. Σήμερα ο ΟΑΕΔ διαχειρίζεται με απόλυτη ασφάλεια, διαφάνεια, και εγκυρότητα περισσότερες από 6 εκατομμύρια συναλλαγές το χρόνο, ο χρόνος διεκπεραίωσης διοικητικών πράξεων από 60+ μέρες μειώθηκε σε 3-5 ημέρες, η προσκόμιση δικαιολογητικών από πολίτες μειώθηκε αφού πλέον αντλούνται ηλεκτρονικά κατά 80%, ενώ η μείωση των λειτουργικών δαπανών, εκτός μισθοδοσίας, υπερβαίνει το 30% και έχουν καταστεί σχεδόν αδύνατες οι συνήθεις καταχρηστικές πρακτικές όπως η πλαστογράφηση βεβαιώσεων, ενσήμων κλπ. ενώ διευκολύνεται η ηλεκτρονική διασταύρωση και η επικέντρωση των ελέγχων, εξοικονομώντας αρκετά εκατομμύρια ευρώ κάθε χρόνο. Αξίζει να σημειωθεί ότι το σύστημα οικονομικής διαχείρισης, που πιστοποιήθηκε πριν λίγους μήνες από τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Ποιότητας, ενώ κόστισε λιγότερο από 150.000 ευρώ έχει αποφέρει μέχρι σήμερα εξοικονομήσεις λειτουργικών δαπανών άνω των 6.000.000 ευρώ, και μπορεί να εφαρμοστεί άμεσα και ανέξοδα σε άλλους τομείς του δημόσιου τομέα.
Η δραστηριότητα αυτή του Οργανισμού στηρίχθηκε σε δυο ουσιώδεις παράγοντες: Το στελεχιακό του δυναμικό και την στενή συνεργασία της Διοίκησης με τους Κοινωνικούς Εταίρους, οι οποίοι αποτελούν και τους κύριους χρηματοδότες άρα και «μετόχους» του ΟΑΕΔ, τόσο σε επίπεδο Προέδρων όσο και με την εξαιρετική καθημερινή συνεργασία με τους δυο Αντιπροέδρους του Οργανισμού. Η στρατηγική της διοίκησης πήγαζε από τη βαθιά πεποίθησή μου ότι ο «ιδιοκτήτης» της αλλαγής πρέπει να είναι το στελεχιακό δυναμικό του Οργανισμού ενώ οι Κοινωνικοί Εταίροι, που αποτελούν τους «βασικούς μετόχους» του Οργανισμού πρέπει να είναι οι στρατηγικοί εταίροι της προσπάθειας.
Ο ΟΑΕΔ και η νέα Διοίκησή του, στην οποία εύχομαι καλή επιτυχία, έχει να αντιμετωπίσει πολλαπλές και σύνθετες προκλήσεις στο άμεσο μέλλον. Πιστεύω ότι μπορεί να επιτελέσει έναν κρίσιμο ρόλο στη διατήρηση της κοινωνικής συνοχής υπό δυο προϋποθέσεις:
Πρώτον, αν διαμορφωθεί μια συνεκτική πολιτική αγοράς εργασίας, εργασιακών σχέσεων και απασχόλησης εντός του ευρωπαϊκού κεκτημένου. Με την πρόσφατη ενσωμάτωση των λειτουργιών των πρώην Οργανισμών Εργατικής Εστίας και Κατοικίας, ο ΟΑΕΔ μπορεί και πρέπει να διαδραματίσει έναν κομβικό ρόλο στην δημιουργία ενός σύγχρονου και αποτελεσματικού δικτύου κοινωνικής προστασίας των εργαζομένων και ανέργων, υπό την προϋπόθεση ότι θα αποδίδονται πλήρως στον Οργανισμό οι εισφορές που καταβάλλονται από εργαζόμενους και εργοδότες υπέρ ανεργίας και κοινωνικής πολιτικής.
Δεύτερον, αν η πολιτική αυτή στηριχθεί σε ευρύτερες συμφωνίες των δημιουργικών πολιτικών και κοινωνικών δυνάμεων, σε ευθεία, ανοικτή και συνεχή αντιπαράθεση με τις μικροκομματικές και πελατειακές αντιλήψεις και πρακτικές που διαβρώνουν το κύρος και την ποιότητα των θεσμών και της πολιτείας.