ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ
ΝΙΚΟΣ ΧΡΥΣΟΓΕΛΟΣ
ΕΥΡΩΒΟΥΛΕΥΤΗΣ
Αθήνα, 3 Σεπτεμβρίου 2012
Προς κ. Ιωάννη Βρούτση
Υπουργό Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Πρόνοιας
Θέμα: Ευρωπαϊκό Πρόγραμμα ELIH_MED
Αγαπητέ κ. Βρούτση,
Σας γράφω σχετικά με το πρόγραμμα ELIH_MED (Energy Efficiency in Low-income Housing in the Mediterranean - Ενεργειακή Αποδοτικότητα στις Μεσογειακές Κοινωνικές Κατοικίες) στο οποίο συμμετέχουν ως εταίροι το Περιφερειακό Ταμείο Ανάπτυξης Ανατολικής Μακεδονίας Θράκης (ΠΑΜΘ), ο Οργανισμός Εργατικής Κατοικίας (ΟΕΚ) και το Κέντρο Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (ΚΑΠΕ).
Το ELIH-MED εστιάζεται στην ενεργειακή αναβάθμιση των κοινωνικών κατοικιών και κατοικιών πολιτών χαμηλού εισοδήματος (low-income housing, LIH), οι οποίες αντιπροσωπεύουν περίπου 40% του συνολικού κτιριακού αποθέματος στη Μεσόγειο. Η διάρκεια του προγράμματος είναι 3 έτη (1/4/2011 - 31/3/2014), ο συνολικός προϋπολογισμός του 9.738. 096 € και σε αυτό συμμετέχουν 7 χώρες, 18 εταίροι, 10 ενδιαφερόμενοι οργανισμοί, ενώ περιλαμβάνονται 9 πιλοτικές εφαρμογές. Σε ό,τι αφορά την Ελλάδα, ο προϋπολογισμός είναι 1.974.320 € και αφορά την ενεργειακή αναβάθμιση 115 κατοικιών του ΟΕΚ στην Περιφέρεια Ανατολικής Μακεδονίας Θράκης (Καβάλα και Κομοτηνή) καθώς και την εγκατάσταση 30 έξυπνων μετρητών (smart metering).
Η διαδικασία επιλογής των προς ένταξη κατοικιών στο πρόγραμμα, έχει ήδη ολοκληρωθεί, μετά από πρόσκληση εκδήλωσης ενδιαφέροντος (δημοσίευση σε τοπικό τύπο) και αξιολόγηση αιτήσεων με βάση τη χωροταξική ενότητα των επεμβάσεων, τη μέγιστη θετική ανταπόκριση των οικιστών, τη θετική κοινωνική δυναμική (προοπτική εξέλιξης οικισμού, προσδόκιμο όριο ζωής των κατοικιών), καθώς και την επίτευξη επιθυμητού δυναμικού εξοικονόμησης ενέργειας σε σχέση με τους στόχους του έργου και με βάση τον διαθέσιμο προϋπολογισμό του (εκτίμηση κόστους – οφέλους).
Στο πλαίσιο υλοποίησης της πιλοτικής εφαρμογής, έχει συσταθεί η Τοπική Ομάδα Διαχείρισης με αρμοδιότητα την παρακολούθηση των τεχνικών εργασιών και στην οποία συμμετέχουν οι Δήμοι Καβάλας και Κομοτηνής, Επιμελητήρια, Εργατικά Κέντρα και λοιποί φορείς. Βασική καινοτομία του έργου είναι η Ομάδα Συμμετοχικού Προγραμματισμού, στην οποία εκπροσωπούνται οι κάτοικοι των επιλεγμένων κατοικιών.
Μετά την κατάργηση του ΟΕΚ, τον Φεβρουάριο του 2012, σύμφωνα με τον Αρ. Φύλλου 39-29/2.2012 Τεύχος της Εφημερίδας της Κυβέρνησης, όλες οι υποχρεώσεις του ΟΕΚ μεταβιβάστηκαν στον ΟΑΕΔ. Δυστυχώς, ως τώρα ο ΟΑΕΔ δεν έχει ανταποκριθεί στις εκκλήσεις για ορισμό οργάνων για τη συνέχιση του προγράμματος. Μάλιστα, όπως προκύπτει από την επίσημη επιστολή προς τον ΟΑΕΔ του Claude Tourret, συντονιστή του έργου πανευρωπαϊκά, αν δεν υπάρξει απάντηση ως τις αρχές Σεπτεμβρίου, το Ινστιτούτο (Institut De La Meditteranée) θα αναγκαστεί να ακυρώσει την ελληνική συμμετοχή.
Επομένως, υπάρχει σοβαρή πιθανότητα ματαίωσης ενός έργου με σημαντικές προοπτικές βελτίωσης της ενεργειακής αποδοτικότητας, αφού παρεμβάσεις σαν τις σχεδιαζόμενες θα οδηγήσουν σε εξοικονόμηση ενέργειας κατά μέσο όρο 35-40% σε κάθε κατοικία. Από μια ευρύτερη οπτική, έργα όπως το συγκεκριμένο προάγουν το τοπικό και συλλογικό συμφέρον, προωθώντας την απασχόληση και ενδυναμώνοντας την κοινωνική συνοχή, ενώ μπορούν να αποτελέσουν τη βάση και για την ανασυγκρότηση του ΟΕΚ στη βάση μιας κοινωνικής συμμετοχικής επιχείρησης. Επιπλέον, το έργο θα αποτελέσει μια καλή ευκαιρία για κατάλληλη προετοιμασία των ελληνικών φορέων ενόψει της νέας προγραμματικής περιόδου, 2014-2020, με δεδομένο ότι οι θεματικές προτεραιότητες του Ευρωπαϊκού Ταμείου Περιφερειακής Ανάπτυξης καθώς και του Ταμείου Συνοχής περιλαμβάνουν την εξοικονόμηση ενέργειας σε δημόσια κτίρια αλλά και κατοικίες.
Από την άλλη, τυχόν ματαίωση του έργου θα οδηγήσει σε:
- απώλεια κοινοτικών πόρων για τη χώρα σε μια στιγμή που ακόμα κι ένα ευρώ από κοινοτικούς πόρους παίζει ρόλο,
- ζημιά στην προσπάθεια ανάπτυξης διακρατικών συνεργασιών σε έναν τομέα όπως η εξοικονόμηση ενέργειας που παίζει σημαντικό πλέον ρόλο σε ευρωπαϊκό επίπεδο όχι μόνο σε περιβαλλοντικό επίπεδο αλλά και σε θέματα καινοτομίας, δημιουργίας νέων θέσεων εργασίας και ανάπτυξης νέων οικονομικών δραστηριοτήτων και θα τύχει σημαντικών χρηματοδοτήσεων από τα ευρωπαϊκά ταμεία την επόμενη προγραμματική περιόδο,
- πλήγμα στην αξιοπιστία της χώρας, ιδιαίτερα σε σχέση με την περιβαλλοντική και κλιματική πολιτική της,
- υπονόμευση των όποιων καλών προθέσεων για βελτίωση της αποτελεσματικότητας της δημόσιας διοίκησης,
- απώλεια της δυνατότητας των νοικοκυριών που θα συμμετάσχουν στο πρόγραμμα να μειώσουν την κατανάλωση ενέργειας και να περιορίσουν τις σημαντικές σήμερα δαπάνες από τον οικογενειακό προϋπολογισμό τους για θέρμανση και δροσισμό
- παραγνώριση των δυνατοτήτων που υπάρχουν για βελτίωση των δημοσιονομικών της χώρας μέσω της εξοικονόμησης ενέργειας - όπως είναι γνωστό η χώρα μας δαπανάει σημαντικούς πόρους για εισαγωγή ορυκτών καυσίμων, θέρμανση και δροσισμό των κτιρίων, κάτι που μπορεί να περιορίσει μέσω της προώθησης αποτελεσματικών πολιτικών και πρακτικών εξοικονόμησης ενέργειας,
Για αυτούς τους λόγους παρακαλώ για την άμεση παρέμβασή σας ώστε να διευθετηθεί το ζήτημα και να προχωρήσει η υλοποίηση του έργου.
Νίκος Χρυσόγελος