Του Αντώνη Μουζάκη
Η φορολόγηση όσων ασκούν μέσω ατομικής επιχείρησης επιχειρηματική δραστηριότητα γίνεται με την κλίμακα των μισθωτών (χωρίς το δικαίωμα της επιλογής) αν πληρούνται οι παρακάτω προϋποθέσεις (§2στ, του αρ. 12 του ν.4172/2013):
α) Το φυσικό πρόσωπο να παρέχει τις υπηρεσίες του σε, μέχρι 3 εργοδότες, με έγγραφη πάντα συμφωνία και
β) Στην περίπτωση που οι εργοδότες είναι περισσότεροι των 3, τουλάχιστον από έναν από αυτούς να λαμβάνει αμοιβές τουλάχιστον 75% του συνόλου.
Τα εν λόγω πρόσωπα πρέπει να έχουν έδρα την οικία τους (αποκλείονται δηλαδή όσοι έχουν πραγματική εγκατάσταση) και να μην έχουν την ιδιότητα του εμπόρου (άρα πρέπει να είναι ελεύθεροι επαγγελματίες, κατά τους ορισμούς της §1, του αρ. 48 του ν.2238/1994).
Μπορούν να αφαιρέσουν από το σύνολο των δαπανών που αφορούν τη δραστηριότητά τους, μόνο τις υποχρεωτικές ασφαλιστικές εισφορές (πολ. 1097/2015).
Όλα τα παραπάνω δεν έχουν εφαρμογή, όταν αποκτάται εισόδημα:
α) στο πλαίσιο σύμβασης εργασίας, σύμφωνα με το εργατικό δίκαιο,
β) βάσει σύμβασης, προφορικής ή έγγραφης, με την οποία το φυσικό πρόσωπο αποκτά σχέση εξαρτημένης εργασίας με άλλο πρόσωπο, το οποίο έχει το δικαίωμα να ορίζει και να ελέγχει τον τρόπο, το χρόνο και τον τόπο εκτέλεσης των υπηρεσιών,
γ) οι οποίες ρυθμίζονται από τη νομοθεσία περί μισθολογίου και ειδικών μισθολογίων των υπαλλήλων και λειτουργών του Δημοσίου,
δ) ως διευθυντής ή μέλος του Δ.Σ. εταιρείας ή κάθε άλλου νομικού προσώπου ή νομικής οντότητας,
ε) ως δικηγόρος έναντι πάγιας αντιμισθίας για την παροχή νομικών υπηρεσιών.
Οι νέες διατάξεις του νόμου που ψηφίστηκε στις 8.5.2016 από το Ελληνικό Κοινοβούλιο (αρ. 112), ορίζουν αναφορικά με τη φορολογία των συγκεκριμένων εισοδημάτων τα εξής:
"Τα κέρδη από επιχειρηματική δραστηριότητα φορολογούνται µε την κλίμακα της §1 του αρ. 15 (δηλ. με την κλίμακα των μισθωτών), αφού προστεθούν σε τυχόν εισοδήματα από μισθούς και συντάξεις. Για τα κέρδη από επιχειρηματική δραστηριότητα δεν εφαρμόζονται οι μειώσεις του αρ. 16 (φοροελάφρυνση ανάλογα με την οικογενειακή κατάσταση)."
Παράδειγμα:
Αν ένας άγαμος έχει το φορολογικό έτος 2016, εισόδημα 15.000 ευρώ από μισθωτές υπηρεσίες και 15.000 ευρώ από ατομική επιχειρηματική δραστηριότητα (ελευθέριο επάγγελμα), ο φόρος εισοδήματος υπολογίζεται με βάση την κλίμακα των μισθωτών για συνολικό εισόδημα 30.000 ευρώ. Ο φόρος της κλίμακας που αναλογεί στο συγκεκριμένο εισόδημα είναι 7.300 ευρώ. Στο ποσό αυτό γίνεται έκπτωση 1.900 ευρώ καθώς η έκπτωση δίνεται ολόκληρη αφού το εισόδημα από μισθωτές υπηρεσίες είναι 15.000 ευρώ. Έτσι, ο τελικός φόρος είναι 5.400 ευρώ (για τα ίδια εισοδήματα το φορολογικό έτος 2015 θα πληρώσει 5.100 ευρώ).
Επίσης για ασφαλιστικές εισφορές θα καταβληθούν:
α) ως μισθωτός 34,10% (με ανώτατο ασφαλιστέο εισόδημα τα 5.860 ευρώ)
| Εισφορές για: | ασφαλισμένος | εργοδότης |
|---|---|---|
| Κύρια σύνταξη 20% (αρ. 38) | 6,67% | 13,33% |
| Υγειονομική περίθαλψη 7,10% (αρ. 41) | Παροχές σε είδος 2,15% | Παροχές σε είδος 4,30 |
| Παροχές σε χρήμα 0,40% | Παροχές σε χρήμα 0,25% | |
| Επικουρική σύνταξη 7% (αρ. 96) | 3,50% | 3,50% |
| 34,10% | 12,72% | 21,38% |
* Πέραν των παραπάνω επιβαρύνσεων εξακολουθούν να καταβάλλονται οι συνεισπραττόμενες εισφορές (ΟΑΕΔ, ΟΕΚ, ΟΕΕ) και εφάπαξ παροχή 4% που επιβαρύνει εξ ολοκλήρου τον ασφαλισμένο (αρ. 35) για συγκεκριμένα ταμεία, τομείς και κλάδους.
- Άρα, για εισόδημα από μισθωτή εργασία 15.000 ευρώ η επιβάρυνση του ασφαλισμένου θα ανέλθει σε 1.908 ευρώ.
β) ως αυτοαπασχολούμενος 26,95%
| Εισφορές για: | ασφαλισμένος |
|---|---|
| Κύρια σύνταξη (αρ. 39) | 20,00% |
| Υγειονομική περίθαλψη (αρ. 41) | 6,95% |
| σύνολο | 26,95% |
* Δεν υπάρχει πλέον το δικαίωμα τις επιλογής ασφαλιστικού φορέα αν έχει πρωτοασφαλιστεί μετά την 1.1.1993.
- Άρα, για εισόδημα 15.000 ευρώ από ατομική επιχειρηματική δραστηριότητα (ελευθέριο επάγγελμα) η επιβάρυνση θα ανέλθει σε 4.042,50 ευρώ.
Συνολική ασφαλιστική επιβάρυνση (μισθωτού και αυτοαπασχολούμενου) 5.950,50 ευρώ.
Μέχρι σήμερα επιβαρύνεται μόνο με της εισφορές του ασφαλισμένου στο Ι.Κ.Α. 15,50%, δηλ. 2.325 ευρώ.
Σύνολο φορολογικής και ασφαλιστικής επιβάρυνσης 11.350,50 ευρώ (με το προηγούμενο καθεστώς 7.425 ευρώ). Δηλαδή θα πληρώσει 52,86% περισσότερα χρήματα από αυτά που πλήρωνε στο παρελθόν.
Σε κάθε περίπτωση το αρμόδιο Υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης θα πρέπει να διευκρινίσει, α) αν θα καταβάλλονται διπλές εισφορές τόσο για σύνταξη όσο και για υγειονομική περίθαλψη και β) αν θα υπάρχει επιμερισμός των εισφορών για κύρια σύνταξη και υγειονομική περίθαλψη κατά τον τρόπο που εφαρμόζεται για τους μισθωτούς.
Επιπλέον θα πρέπει να υπολογιστεί: α) ειδική εισφορά αλληλεγγύης β) τέλος επιτηδεύματος και γ) προκαταβολή 100% (κάτω από προϋποθέσεις).
* Αντώνης Μουζάκης, Λογιστής - Φοροτεχνικός, Α’ Αντιπρόεδρος της Π.Ο.Φ.Ε.Ε. & Μέλος της Ε.Φ.Ε.Ε.Α., Φορολογικός Σύμβουλος της Ε.Σ.Ε.Ε. και του Ε.Ε.Π.