4. Διαρθρωτικές πολιτικές για την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας και της ανάπτυξης

4.1 Αγορά Εργασίας και ανθρώπινο δυναμικό

Τα τελευταία έτη, έχουν συντελεστεί μείζονες αλλαγές στην ελληνική αγορά εργασίας και το μισθολογικό κόστος, για να γίνει η απασχόληση πιο ευέλικτη. Η Ελληνική κυβέρνηση δεσμεύεται να υιοθετήσει στην εργασία τις βέλτιστες πρακτικές της ΕΕ και να ενδυναμώσει ένα εποικοδομητικό διάλογο με όλους τους εμπλεκόμενους δημόσιους φορείς. Η προσέγγιση δεν πρέπει μόνο να ισορροπεί ανάμεσα στην ελαστικότητα και την ισότητα ανάμεσα σε εργοδότες και εργαζομένους, αλλά να λάβει επίσης υπόψιν της το μεγάλο ποσοστό ανεργίας και την ανάγκη επίτευξης ενός βιώσιμου μοντέλου ανάπτυξης και κοινωνικής δικαιοσύνης.

Αξιολόγηση των θεσμών της αγοράς εργασίας: Ως  προαπαιτούμενο , η κυβέρνηση θα ξεκινήσει τη διαδικασία διαβούλευσης, καθοδηγούμενη από μια ομάδα ανεξαρτήτων ειδικών για να αναθεωρήσουν ένα αριθμό από τα ήδη υπάρχοντα πλαίσια στην αγορά εργασίας, συμπεριλαμβανομένων των ομαδικών απολύσεων, της συνδικαλιστικής δράσης, της συλλογικής διαπραγμάτευσης  [Σχόλιο: αναφορά όπως και στο ισχύον Μνημόνιο] , λαμβάνοντας υπόψιν τους τις βέλτιστες πρακτικές που ισχύουν στην  ΕΕ σχετικά με την αγορά εργασίας. Επιπλέον υποστήριξη για εργασιακά ζητήματα, θα έρθει και από άλλους διεθνείς οργανισμούς, όπως η Διεθνής Οργάνωση Εργασίας  [Σχόλιο: με το γνωστό της φιλοεργατικό έργο] . Με το κλείσιμο της αξιολόγησης, τον [Σεπτέμβριο] του 2016  (βασικό παραδοτέο) , οι αρχές δεσμεύονται να εφαρμόσουν τις ομαδικές απολύσεις και τα πλαίσια συνδικαλιστικής δράσης και συλλογικής διαπραγμάτευσης σύμφωνα με τις βέλτιστες πρακτικές της ΕΕ  [Σχόλιο: Εδώ για πρώτη φορά φέτος βλέπουμε τις ομαδικές απολύσεις μέχρι το τέλος του έτους ως προϋπόθεση για την εκταμίευση της δόσης] . Οποιαδήποτε αλλαγή στο πλαίσιο των πολιτικών της αγοράς εργασίας, θα γίνεται ύστερα από διαβούλευση με τους θεσμούς [Σχόλιο: Σε περίπτωση που έρθει σε κανέναν υπουργό η ιδέα να δώσει συλλογικές συμβάσεις εργασίας] . Καμία αλλαγή στο υπάρχον πλαίσιο διαπραγμάτευσης δεν θα γίνει πριν την ολοκλήρωση της αξιολόγησης. Οι αρχές θα σέβονται τις προβλέψεις του νόμου 4172/2013, ειδικά σε ο,τι αφορά τον κατώτατο μισθό. Αλλαγές στην πολιτική της αγοράς εργασίας δεν θα πρέπει να συνεπάγονται την επιστροφή σε παλαιότερα πλαίσια πολιτικής, ασύμβατα με τους στόχους προώθησης μιας βιώσιμης και χωρίς αποκλεισμούς ανάπτυξης.

Απλοποίηση του εργασιακού νόμου: Οι υπάρχοντες εργασιακοί νόμοι θα εξορθολογιστούν μέσω ενός νέου εργασιακού νόμου που θα σε έναν Εργασιακό Νόμο μέχρι το τέλος του 2016  (βασικό παραδοτέο) .   [Σχόλιο: Εδώ έχουμε ως προϋπόθεση για την εκταμίευση δόσης ένα εντελώς αόριστο πλάνο για έναν εντελώς αόριστο νέο νόμο] .

Aδήλωτη εργασία: μέχρι τον [Ιούνιο] του 2016, οι αρχές θα υιοθετήσουν ένα ολοκληρωμένο πλάνο δράσης  (βασικό παραδοτέο)  για να καταπολεμηθεί η αδήλωτη και η μερικώς αδήλωτη εργασία ώστε να ενδυναμωθεί η ανταγωνιστικότητα των νόμιμων επιχειρήσεων και να προστατευθούν οι εργαζόμενοι, καθώς και να αυξηθεί η φορολογία και τα έσοδα κοινωνικής ασφάλισης. Το σχέδιο θα ωφεληθεί από τα ενδιάμεσα αποτελέσματα της τεχνικής βοήθειας που θα προσφέρει η Διεθνής Οργάνωση Εργασίας. Θα περιλαμβάνει την βελτιωμένη λειτουργία της επιθεώρησης εργασίας και θα προσδιορίζει επιπλέον ανάγκες για τεχνική υποστήριξη. Οι αρχές δεν θα εισάγουν αλλαγές στο σύστημα ελέγχου και επιβολής προστίμων κάτω από το ολοκληρωμένο σχέδιο δράσης. Μέχρι τον [Μάιο 2016] οι αρχές θα συνδέσουν την Εφορία με το σύστημα ΕΡΓΑΝΗ και το Ταμείο Κοινωνικής Ασφάλισης, υποβάλλοντας το πλαίσιο για να εντοπιστεί η αδήλωτη εργασία, χορηγώντας περαιτέρω πρόσβαση στην επιθεώρηση εργασίας και όλες τις σχετικές βάσεις δεδομένων, καθορίζοντας ένα χρονοδιάγραμμα για την ολοκλήρωση του συστήματος αξιολόγησης κινδύνου. Οι αρχές θα υιοθετήσουν νομοθετικές πράξεις για αντιμετώπιση της αδήλωτης εργασίας στον αγροτικό τομέα μέχρι τον [Μάιο του 2016], που θα ακολουθούνται από επιπλέον πράξεις που θα πρέπει να παρθούν μέχρι τον [Σεπτέμβριο] 2016 σε άλλους τομείς, συμπεριλαμβανομένων της κατασκευής  [Σχόλιο: Το μόνο νέο στοιχείο στην ενότητα είναι ο ορισμός για νομοθετική πράξη σχετική με την αδήλωτη εργασία στον αγροτικό τομέα] .

Μηχανισμός διαπίστωσης των αναγκών της αγοράς εργασίας: Θα πρέπει να ξεδιπλωθεί ένας μηχανισμός διάπιστωσης των αναγκών αγοράς εργασίας, εκπονημένος ως μέρος της ανάπτυξης των ευρωπαϊκών κονδυλίων ώστε να ταχτοποιηθούν οι δυναμικοί τομείς της αγοράς καθώς και αστοχίες σε υπάρχοντες δυνατότητες. Τα αποτελέσματα που θα προκύψουν από τον μηχανισμό θα εξασφαλίσουν τους υπευθύνους πολιτικών με πλήρη και ανεξάρτητα στοιχεία αναφοράς για την ανάπτυξη τεκμηριωμένων πολιτικών απασχόλησης και θα βοηθήσουν στην ανάπτυξη ισχυρότερων δεσμών μεταξύ του ελληνικού συστήματος μόρφωσης και εκπαίδευσης και την αγορά εργασίας. Ο μηχανισμός θα αποτελέσει ένα δυναμικό εργαλείο που θα έχει σχεδιαστεί μέχρι τον Ιούλιο 2016 και θα ισχύσει πλήρως από τον Οκτώβριο 2016 σε περαιτέρω ρυθμίσεις και ανανεώσεις σε μόνιμη βάση.

Επαγγελματική κατάρτιση: Η κυβέρνηση μέχρι τον [Ιούνιο 2016], i) θα θεσπίσει τα ποιοτικά πλαίσια για τα βιογραφικά και μαθητείες της Επαγγελματικής Εκπαίδευσης και Κατάρτισης (ΕΕΚ) και θα ii) ολοκληρώσει και θα συμφωνήσει με τους θεσμούς την πολιτική της ΕΕΚ και το ολοκληρωμένο σχέδιο δράσης με ποσοτικοποιημένους στόχους για το 2016/2017 και 2017/2018. Επιπλέον, συνεπές με τη χρηματοδότηση του 2016 για να παραδοθεί ο εκσυγχρονισμός  και η επέκταση της μαθητείας και της κατάρτισης σύμφωνα με το 2013 (Νόμος 4186/2013), η κυβέρνηση πρέπει έως τον [Ιούνιο] του 2016  (βασικό παραδοτέο)  να: i) ξεκινήσει δύο μικρής κλίμακας πιλοτικά προγράμματα συνεργασιών το 2016 και ii) να υιοθετήσει ένα ολοκληρωμένο πλάνο για την ανάπτυξη του ανθρωπίνου κεφαλαίου απευθυνόμενο στην οικονομική ανάπτυξη και υποστηριζόμενο από τη μεταρρύθμιση της ΕΕΚ (Ιούνιος 2016). iii) να αναπτύξει και να υιοθετήσει πλαίσιο και να ξεκινήσει μια σειρά από σημαντικές συνεργασίες Επαγγελματικής Εκπαίδευσης και Κατάρτισης,  σε συμφωνία με τους εκπροσώπους των επαγγελματικών σωματείων και των κοινωνικών εταίρων, με σκοπό την παροχή του απαιτούμενου αριθμού θέσεων μαθητείας για όλους τους σπουδαστές της επαγγελματικής εκπαίδευσης (ΕΠΑΣ και ΙΕΚ) έως το 2016-17 (Ιούνιος για την υιοθέτηση του πλαισίου και Σεπτέμβριος για την έναρξη).

Ανάπτυξη ικανοτήτων: Μεσοπρόθεσμα, θα ενισχυθεί η ικανότητα του Υπουργείου Εργασίας όσον αφορά τη χάραξη, εφαρμογή και παρακολούθηση των πολιτικών, προκειμένου να αυξηθεί η ικανότητά του να υλοποιεί μεταρρυθμίσεις στον τομέα της κοινωνικής πρόνοιας και ενεργητικές πολιτικές για την αγορά εργασίας, καθώς και να επιτύχει την εμπροσθοβαρή χρηματοδότηση από τα διαρθρωτικά ταμεία. Ως πρώτο βήμα, [έως Σεπτέμβριος 2016] οι ανάγκες της διοίκησης στην αγορά εργασίας, στο πλαίσιο θεσμικής ικανότητας θα πρέπει να ταυτοποιηθούν. Ο ΟΑΕΔ, θα αναδιαρθρωθεί και θα ενδυναμωθεί μέσω της υπάρχουσας πρωτοβουλίας, έως το τέλος του 2016.

Τεχνική βοήθεια: Για την αποτελεσματική εφαρμογή του προγράμματος μεταρρυθμίσεων, συμπεριλαμβανομένων της μεταρρύθμισης της αγοράς εργασίας, της ΕΕΚ και της ανάπτυξης ικανοτήτων του Υπουργείου Εργασίας, οι αρχές θα κάνουν χρήση της τεχνικής βοήθειας, επωφελούμενες μεταξύ άλλων από τους εμπειρογνώμονες διεθνών οργανισμών, όπως ο ΟΟΣΑ και η ΔΟΕ.

Εκπαίδευση: Οι αρχές θα διασφαλίσουν τον περαιτέρω εκσυγχρονισμό του τομέα της εκπαίδευσης σύμφωνα με τις βέλτιστες πρακτικές της ΕΕ και αυτό θα τροφοδοτήσει την προγραμματισμένη ευρύτερη στρατηγική ανάπτυξης. Οι αρχές σε συνεργασία με τον ΟΟΣΑ και ανεξάρτητους εμπειρογνώμονες, θα προετοιμάσει μια αξιολόγηση για το ελληνικό εκπαιδευτικό σύστημα. Η εν λόγω επανεξέταση θα καλύπτει όλα τα επίπεδα εκπαίδευσης, συμπεριλαμβανομένων των δεσμών μεταξύ έρευνας και εκπαίδευσης και της συνεργασίας μεταξύ πανεπιστημίων, ερευνητικών ιδρυμάτων και επιχειρήσεων με σκοπό την ενίσχυση της καινοτομίας και της επιχειρηματικότητας. Μεταξύ άλλων, η επανεξέταση θα αξιολογήσει την υλοποίηση της μεταρρύθμισης του «Νέου Σχολείου», το περιθώριο περαιτέρω εξορθολογισμού (των τάξεων, σχολικών μονάδων και πανεπιστημίων), τη λειτουργία και διακυβέρνηση των ιδρυμάτων τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, την αποδοτικότητα και αυτονομία των δημόσιων εκπαιδευτικών μονάδων και την αξιολόγηση και διαφάνεια σε όλα τα επίπεδα. Η επανεξέταση θα προτείνει συστάσεις σύμφωνα με τις βέλτιστες πρακτικές των χωρών του ΟΟΣΑ. Μέχρι την ολοκλήρωση της αξιολόγησης, η κυβέρνηση δεν θα εισάγει νομοθεσία που θα επηρεάζει την όποια βαθμίδα του συστήματος εκπαίδευσης. Οι όποιες εξαιρέσεις, λόγω έκτακτων αναγκών, θα συζητηθούν και θα συμφωνηθούν με τους Ευρωπαίους εταίρους.

H αξιολόγηση θα γίνει σε δύο φάσεις. Η πρώτη Φάση θα ολοκληρωθεί έως τον [Ιούνιο] του 2016. Θα παρέχει μία επικαιροποιημένη έκθεση σχετικά με τις βασικές μεταρρυθμίσεις και δυσκολίες εφαρμογής και να υποβάλουν προτάσεις για δράσεις το αργότερο έως τον Μάιο 2016. Έπειτα, βασιζόμενη στις προτάσεις της αξιολόγησης, οι αρχές  (βασικό παραδοτέο)  θα ετοιμάσουν ένα επικαιροποιημένο πλάνο για το Εκπαιδευτικό Σύστημα, και θα παρουσιάσουν προτάσεις δράσης , όπου πιθανώς κάποιες δράσεις να μπουν σε εφαρμογή με την έναρξη του ακαδημαϊκού έτους 2016/17. Ειδικότερα, οι αρχές δεσμεύονται να ευθυγραμμίσουν τον αριθμό διδακτικών ωρών ανά μέλος του προσωπικού, καθώς και την αναλογία μαθητών ανά τάξη και ανά εκπαιδευτικό  [Σχόλιο: Αύξηση ωρών εργασίας στους καθηγητές] , με τις βέλτιστες πρακτικές των χωρών του ΟΟΣΑ, το αργότερο έως τον Ιούνιο του 2018. Η αξιολόγηση των εκπαιδευτικών και των σχολικών μονάδων θα συνάδει με το γενικό σύστημα αξιολόγησης της δημόσιας διοίκησης. Οι αρχές θα διασφαλίσουν τη δίκαιη μεταχείριση όλων των φορέων παροχής εκπαίδευσης, συμπεριλαμβανομένων των ιδιωτικών ιδρυμάτων, καθορίζοντας ελάχιστα πρότυπα, τα οποία θα ικανοποιούν όλους τους φορείς παροχής εκπαίδευσης σε ένα πλαίσιο χωρίς διακρίσεις στους κοινούς κανόνες, που θα επιτρέπουν μεγαλύτερα στάνταρντς ή ελέγχους ποιότητας από τους ιδιωτικούς φορείς παροχής εκπαίδευσης.

Κατά τη δεύτερη Φάση (η κυβέρνηση) θα αναλάβει να κάνει σε βάθος ανάλυση στα θέματα τα οποία αναφέρονται στο Μνημόνιο, και θα επιδιώξει να συμμετάσχει ένα ευρύ φάσμα από τα ενδιαφερόμενα μέρη για να χτίσει την την μεταρρυθμιστική διαδικασία με σεμινάρια και εργαστήρια. Αυτό θα πρέπει να γίνει την περίοδο από τον Ιούνιο του 2016 έως και τον Ιούνιο του 2017.