Το δικαίωμα πρόσβασης σε στέγαση και σε βοήθεια όσον αφορά την κατοικία προστατεύεται ως μέρος του δικαιώματος σε επαρκές βιοτικό επίπεδο και αποτυπώνεται ρητά σε πολλές οικουμενικές και περιφερειακές συνθήκες.
«Καθένας έχει δικαίωμα σε ένα βιοτικό επίπεδο ικανό να εξασφαλίσει στον ίδιο και στην οικογένειά του υγεία και ευημερία, και ειδικότερα τροφή, ρουχισμό, κατοικία, ιατρική περίθαλψη όπως και τις απαραίτητες κοινωνικές υπηρεσίες» (Άρθρο 25 παρ. 1 ΟΔΔΑ).
Η υλοποίηση του δικαιώματος σε επαρκή στέγαση σημαίνει πρόσβαση σε αξιοπρεπή και οικονομικά προσιτή στέγη.
Οικονομικά προσιτή στέγαση
------------
Η στέγαση που είναι προσιτή και διαθέσιμη σε όλα τα άτομα και τις οικογένειες που την αναζητούν χωρίς αυτό να επιβαρύνει δυσανάλογα το διαθέσιμο εισόδημά τους.
Οικονομική προσιτότητα στέγασης
Ποσοστό επιβάρυνσης του κόστους στέγασης, 2014
(% του πληθυσμού)
Πολλά κράτη της Ευρωπαϊκής Ένωσης, προκειμένου να συμπληρώσουν την προσφορά οικονομικά προσιτής κατοικίας από την ελεύθερη αγορά έχουν οργανώσει μια παράλληλη παροχή κοινωνικών κατοικιών οι οποίες καλύπτουν ένα σημαντικό τμήμα των στεγαστικών αναγκών των πολιτών τους. Ο αριθμός των ευρωπαίων πολιτών που στεγάζονται σε κοινωνικές κατοικίες εκτιμάται σε 25 εκατομμύρια.
Οι καλές πρακτικές
- η ενίσχυση της ενοικιαζόμενης κοινωνικής κατοικίας
- η αξιοποίηση του αδιάθετου κτιριακού αποθέματος για τη δημιουργία κοινωνικών διαμερισμάτων ή κοινωνικών πολυκατοικιών
- η αξιοποίηση αστικών και περι-αστικών εκτάσεων και αγροτικών περιοχών για τη δημιουργία οικισμών κοινωνικής στέγασης («κοινωνικά χωριά»)
- η αξιοποίηση αστικών και περι-αστικών εκτάσεων που βρίσκονται σε μειονεκτούσες περιοχές (π.χ. πρώην περιοχές βιομηχανικής χρήσης) ή αγροτικών περιοχών με προβλήματα εγκατάλειψης από τους κατοίκους τους
- η καλύτερη αξιοποίηση των πόρων της τοπικής αυτοδιοίκησης, της κοινωνίας πολιτών και των ίδιων των δικαιούχων της κοινωνικής κατοικίας
- η υιοθέτηση νέων χρηματοδοτικών μοντέλων της κοινωνικής κατοικίας με την προώθηση χρηματοδοτικών συμπράξεων μεταξύ δημόσιου και ιδιωτικού τομέα
- η ενθάρρυνση της εταιρικής κοινωνικής ευθύνης στον τομέα παροχής υπηρεσιών κοινωνικής στέγασης με την παροχή κινήτρων στις κοινωνικά υπεύθυνες εταιρείες
- η προώθηση των κοινωνικών συνεταιριστικών σχημάτων και των φορέων της κοινωνικής οικονομίας και επιχειρηματικότητας στον τομέα της κοινωνικής στέγασης.