Η ανάκαμψη είναι υπαρκτή και έφτασε πλέον και στην απασχόληση. Αυτό είναι το βασικό σύνθημα του Ισπανού πρωθυπουργού Μαριάνο Ραχόι, ο οποίος στην προεκλογική καμπάνια για τις περιφερειακές εκλογές του Μαΐου παραθέτει τις θετικές στατιστικές που καθιστούν το πρώτο τρίμηνο του 2015 το καλύτερο από πλευράς απασχόλησης των τελευταίων ετών.
Τον Μάρτιο ο αριθμός των ανέργων μειώθηκε κατά 60.214 -η μεγαλύτερη μείωση από το 2002, όπως σημείωσε ο Ισπανός πρωθυπουργός.
Αυτό που δεν σημείωσε είναι:
-ότι στην «ανάκαμψη» η ανεργία παραμένει σχεδόν στο 25% αφήνοντας 4.451.939 Ισπανούς χωρίς κανένα εισόδημα από εργασία.
-ότι συμβαδίζει με αύξηση-ρεκόρ του αριθμού των ανέργων που δεν λαμβάνουν κανένα βοήθημα: από 63,25% πριν από δύο χρόνια φέτος μόνο στο 55,7% χορηγείται κάποιο επίδομα, το μικρότερο ποσοστό κάλυψης από το 2001.
-ότι σ’ αυτούς τους αριθμούς πρέπει να προστεθούν και οι σχεδόν 400.000 άνεργοι που δεν έχουν καμία κάλυψη γιατί δεν κατάφεραν ακόμη να βρουν την πρώτη τους δουλειά και δεν προσμετρώνται στις στατιστικές.
-Και ότι οι θέσεις εργασίας που δημιουργούνται είναι κατά συντριπτική πλειοψηφία εποχικές (90% των νέων συμβάσεων τον Μάρτιο), με εξαιρετικά χαμηλές αμοιβές και σχεδόν... εικονικής απασχόλησης.
Το βασικό είδος σύμβασης εργασίας που έχει αυξηθεί είναι οι διάρκειας μικρότερης των 30 ημερών, οι οποίες, σύμφωνα με το Παρατηρητήριο Εργασίας, αποτελούν το 36,3% του συνόλου όσων έχουν συναφθεί τα τελευταία επτά χρόνια.
Ενδεικτικό είναι το παράδειγμα της Καταλονίας, όπου οι Επιχειρήσεις Εποχικής Απασχόλησης (ETT) απασχόλησαν πέρσι 71.276 εργαζομένους περισσότερους απ’ ό,τι το 2013. Αλλά η μία στις τέσσερις συμβάσεις είχε διάρκεια απασχόλησης μία ημέρα και περισσότερες από τις μισές δεν ξεπέρασαν τις δέκα ημέρες εργασίας.
Οπως εξηγεί η Κριστίνα Φασιάμπεν, γραμματέας Κοινωνικής Οικονομίας του συνδικάτου Εργατικές Επιτροπές (CCOO), «η τεράστια αύξηση συμβάσεων εργασίας μίας ημέρας δείχνει τη χειραγώγηση των στατιστικών και επιβεβαιώνει πως η “ανάκαμψη” δεν θα μας φέρει στην προ κρίσης αγορά εργασίας, αλλά σε μια πολύ πιο επισφαλή».
Αυτή η πραγματικότητα, επισημαίνει η «Ελ Παΐς», δεν επιτρέπει κανενός είδους αυταρέσκεια σαν κι αυτήν που επιδεικνύει ο πρωθυπουργός Ραχόι σε μια χώρα όπου η κρίση, όπως δείχνει έκθεση του Μαρτίου της διεθνούς οργάνωσης Caritas, εκφράζεται με τραγικές συνθήκες.
Ενας στους τέσσερις πολίτες είναι άνεργος, ένας στους δύο νέους δεν έχει δουλειά και ένας στους τρεις ανέργους δεν έχει κανένα βοήθημα. Κάθε μέρα 122 οικογένειες συνεχίζουν να χάνουν τα σπίτια τους που κατάσχονται από τις τράπεζες. Κι ενώ η ένδεια πλήττει 5 εκατ. Ισπανούς και το 27% απειλείται με φτώχεια, οι ανισότητες αυξάνουν: πλέον το 1% του πληθυσμού κατέχει το 27% του πλούτου της χώρας και το 10% καρπώνεται περισσότερο από το 55%.
Στοιχεία-σοκ
Την ίδια εμμονή στη ρητορική της «ανάκαμψης» ακολουθεί προεκλογικά και η Πορτογαλία, όπου ωστόσο το «success story» σκιάστηκε από επίσημες στατιστικές που έδειξαν αύξηση της ανεργίας στο 14,1% το πρώτο δίμηνο του 2015.
«Συγκυριακή» τη χαρακτήρισε ο υπουργός Οικονομίας Πίρες ντε Λίμα επιμένοντας πως πριν από τις εκλογές του Σεπτεμβρίου μπορεί να μειωθεί ακόμη και στο 12,7% που ήταν το 2011 όταν οι Σοσιαλδημοκράτες παρέλαβαν την κυβέρνηση.
Ωστόσο, το Παρατηρητήριο Κρίσης και Εναλλακτικών του Πανεπιστημίου Κόιμπρα υποστηρίζει ότι οι επίσημες στατιστικές υποτιμούν κατά πολύ το πρόβλημα της ανεργίας, η οποία θα μπορούσε να βρίσκεται στο 29% αν περιλαμβάνονταν ομάδες που σκόπιμα δεν προσμετρώνται, όπως, π.χ., όσοι αναγκάστηκαν να μεταναστεύσουν γιατί δεν έβρισκαν εργασία στη χώρα και αν παρέμεναν σ’ αυτήν θα ήταν άνεργοι.
Οπως και στην Ισπανία, στην Πορτογαλία «η σημερινή ανεργία καλύπτεται σε πολύ μικρότερο ποσοστό από ό,τι πριν από την κρίση με οποιουδήποτε είδους βοηθήματα. Η δε απασχόληση που έχει δημιουργηθεί βασίζεται κυρίως σε επισφαλείς δραστηριότητες και σε κακοπληρωμένα επιδοτούμενα προγράμματα που δεν προσφέρουν προοπτική επανένταξης στην αγορά».
Οι λεγόμενες «επιδοτούμενες υποτροφίες» (αντίστοιχες των voucher του δικού μας ΟΑΕΔ) στην πράξη, επισημαίνει το Παρατηρητήριο, προσφέρουν φτηνούς εργαζομένους σε επιχειρήσεις, που στο τέλος του προγράμματος δεν τους ανανεώνουν τις συμβάσεις. Από το 2011, όταν η Πορτογαλία μπήκε σε πρόγραμμα «διάσωσης», καταστράφηκαν περισσότερες από 460.000 θέσεις εργασίας και έχουν ανακτηθεί μόλις 38.000.
Το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο τον περασμένο μήνα «εξήρε» τις μεταρρυθμίσεις της κυβέρνησης, αλλά ζήτησε και «νέες προσπάθειες σε μισθούς και συντάξεις», εκφράζοντας την ανησυχία του για την αύξηση από τον Ιανουάριο του ελάχιστου μισθού στα 505 ευρώ.
Ολα αυτά ενώ -σύμφωνα με το Bloomberg- η Πορτογαλία περιλαμβάνεται ανάμεσα στις δέκα πρώτες χώρες στις οποίες τόσο οι συνθήκες ζωής όσο και εργασίας θα είναι πιο δύσκολες το 2015. Και όπου, σύμφωνα με την Εθνική Στατιστική Υπηρεσία (ΕΣΥ), το 19,5% των πολιτών, δηλαδή δύο εκατομμύρια, απειλούνται με φτώχεια, μια συνθήκη που πλήττει και το 10,7% όσων έχουν δουλειά. Και όπου η ανισότητα επίσης βαθαίνει, με το εισόδημα του 10% των πλουσιότερων να είναι πλέον 11,1 (από 10,7 το 2011) φορές μεγαλύτερο από εκείνο του 10% των φτωχότερων.
Οπως και ο Ισπανός ομόλογός του, ο πρωθυπουργός Πέντρο Πάσος Κοέλιο προτιμά και ενόψει των εκλογών να παραβλέπει αυτή την πραγματικότητα συμφωνώντας με το ΔΝΤ ότι «η χώρα βαδίζει στον σωστό δρόμο» και δηλώνοντας: «Τα στοιχεία της ΕΣΥ για τον κίνδυνο φτώχειας δεν ανακλούν την πραγματική κατάσταση».
www.efsyn.gr