Δανειολήπτες ΟΕΚ: Η ρύθμιση και οι παγίδες
Οι τράπεζες έχουν τη δυνατότητα να ζητήσουν αύξηση επιτοκίου μετά από αίτημα για επιμήκυνση. Tι γλιτώνουν οι δανειολήπτες, πόσα θα πληρώσουν σε τόκους.
Έλλειμμα …προστασίας στη ρύθμιση καθώς οι τράπεζες έχουν τη δυνατότητα να ζητήσουν αύξηση επιτοκίου ύστερα από αίτημα για επιμήκυνση. Η ρύθμιση για τα δάνεια του ΟΕΚ που συμπεριέλαβε το αρμόδιο υπουργείο Εργασίας στην τροπολογία για τα ληξιπρόθεσμα χρέη στο δημόσιο εξασφαλίζει σε περίπου 100.000 νοικοκυριά ότι (τουλάχιστον) θα μπορέσουν να παρατείνουν τη διάρκεια αποπληρωμής της οφειλής χωρίς να χάσουν την επιδότηση που εξακολουθεί να καταβάλει ο ΟΑΕΔ ως διάδοχο σχήμα του ΟΕΚ. Από την άλλη βέβαια, το όποιο όφελος από την επιμήκυνση, μπορεί να χαθεί λόγω πιθανής αύξησης επιτοκίου καθώς η νομοθετική ρύθμιση πουθενά δεν διασφαλίζει τον δανειολήπτη ότι η τράπεζα δεν θα αυξήσει το επιτόκιο. Ο μόνος που διασφαλίζεται είναι ο ΟΑΕΔ καθώς ορίζεται ότι το ποσό που θα πληρώνει ως επιδότηση στον δανειολήπτη, θα υπολογίζεται με το επιτόκιο που ίσχυε κατά την υπογραφή της νέας σύμβασης η οποία και θα προβλέπει τη νέα διάρκεια αποπληρωμής.
Μετά την ψήφιση της τροπολογίας, ο χρόνος για τους δανειολήπτες αρχίζει να μετράει αντίστροφα. Έχουν στη διάθεσή τους περιθώριο έξι μηνών προκειμένου να υποβάλλουν τη σχετική αίτηση στην τράπεζα, να ζητήσουν αύξηση της διάρκειας πληρωμής και μέσα από αυτή να εξασφαλίσουν χαμηλότερη μηνιαία δόση. Μοναδική προϋπόθεση για να ενταχθούν στη ρύθμιση είναι το δάνειο να μην έχει καταστεί ληξιπρόθεσμο για χρονικό περιθώριο μεγαλύτερο των έξι μηνών.
Όλα τα δάνεια που έχουν χορηγήσει μέχρι σήμερα οι τράπεζες με επιδότηση του ΟΕΚ (σ.σ το μεγαλύτερο μερίδιο διαθέτει η Εθνική Τράπεζα σε αυτά τα δάνεια) έχουν διάρκεια αποπληρωμής 15 χρόνια (γι’ αυτό και η δόση σήμερα είναι πολύ υψηλή) ενώ, για τα εννέα χρόνια, ο ΟΕΚ επιδοτούσε το επιτόκιο με ποσοστό που έφτανε και στο 100% ανάλογα με την οικογενειακή και εισοδηματική κατάσταση του δανειολήπτη. Βάσει της ρύθμισης, ο ΟΑΕΔ –στον οποίο έχει ενσωματωθεί ο ΟΕΚ- θα εξακολουθήσει να καταβάλλει το ποσό της επιδότησης μέχρι να συμπληρωθούν τα εννέα χρόνια από την εκταμίευση του δανείου. Μπαίνει ωστόσο ένα «πλαφόν» στο ποσό που θα δίδει ο ΟΑΕΔ ως επιδότηση: «το συνολικά καταβληθησόμενο ποσό επιδότησης δεν θα υπερβεί το ποσό που θα εκτιμηθεί, με βάση το ισχύον, κατά την ημερομηνία κατάρτισης της νέας σύμβασης υλοποίησης της ρύθμισης, επιτόκιο του δανείου». Επίσης, καθίσταται σαφές ότι ο ΟΑΕΔ δεν θα ανακατεύεται στη διαπραγμάτευση των οφειλετών με την τράπεζα όσον αφορά στον χρόνο αποπληρωμής του δανείου. Αυτό σημαίνει ότι το αν το δάνειο από τα 15 χρόνια που είναι η τωρινή του διάρκεια, θα επιμηκυνθεί κατά 10 ή 15 χρόνια, αυτό θα καθορίζεται απευθείας σε διαπραγμάτευση της τράπεζας με τον πελάτη της.
Η παγίδα
Αυτή λοιπόν είναι και η μεγάλη παγίδα της ρύθμισης. Ο νόμος που ψηφίστηκε δεν εξασφαλίζει στους δανειολήπτες ότι οι τράπεζες θα υποχρεωθούν να διατηρήσουν αμετάβλητο το επιτόκιο. Τα περισσότερα από τα δάνεια του ΟΕΚ δόθηκαν την περίοδο 2005-2007 και τότε τα περιθώρια κέρδους των τραπεζών ήταν στα επίπεδα του 1,5%. Σήμερα τα spreads έχουν φτάσει στο 3,5-4%. Αν λοιπόν ο δανειολήπτης θεωρηθεί ότι υπογράφει καινούργια σύμβαση με την τράπεζα, από τη μία θα κερδίζει την αύξηση της διάρκειας αποπληρωμής, από την άλλη όμως θα φορτώνεται ένα πολύ υψηλότερο επιτόκιο το οποίο και θα «κουβαλάει» μέχρι την οριστική αποπληρωμή του δανείου.
Το παράδειγμα
Όσοι ενταχθούν στη ρύθμιση και συμφωνήσουν με την τράπεζα να επιμηκύνουν τη διάρκεια αποπληρωμής, θα εξασφαλίσουν τη δυνατότητα να αποπληρώνουν μικρότερες δόσεις. Συνολικά, θα πληρώσουν περισσότερα σε τόκους αλλά θα εξασφαλίσουν σημαντική ελάφρυνση στον μηνιαίο προϋπολογισμό τους. Χαρακτηριστικό είναι το ακόλουθο παράδειγμα (για λόγους απλοποίησης θεωρούμε ότι η περίοδος επιδότησης του επιτοκίου έχει ολοκληρωθεί):
Είχατε πάρει δάνειο 120.000 ευρώ με στόχο να το αποπληρώσετε ύστερα από 15 χρόνια. Πληρώνετε 754,11 ευρώ τον μήνα με το επιτόκιο να βρίσκεται αυτή τη στιγμή στο 1,55%. Έχετε ήδη αποπληρώσει 108 μηνιαίες δόσεις (9 χρόνια) και το χρέος σας έχει περιοριστεί στα 51.630 ευρώ Αν αυξήσετε τη διάρκεια αποπληρωμής κατά 15 χρόνια, η μηνιαία δόση θα διαμορφωθεί στα 250,08 ευρώ ακόμη και αν συμφωνήσετε με την τράπεζα το επιτόκιο να φτάσει στο 4%. Προσοχή όμως. Κάνοντας την αναχρηματοδότηση θα πληρώσετε επιπλέον 35731 ευρώ σε τόκους. Αυτή είναι και η επιλογή σας. Θα επιβαρυνθείτε με 35731 ευρώ σε διάστημα 15 ετών για να μειώσετε τη μηνιαία δόση των επόμενων έξι ετών κατά 504,33 ευρώ;
www.thetoc.gr