Σε 70 χρόνια θα μειωθούν οι νεόπτωχοι των μνημονίων
Δεκαετίες χρειάζεται η Ελλάδα για να κλείσει τις πληγές που αφήνουν πίσω τους τα μνημόνια και τα μέτρα ύψους 73 δισ. ευρώ που έπεσαν σαν σφυρί στον κοινωνικό ιστό της χώρας. .
Του Βασίλη Γεώργα
Δεκαετίες χρειάζεται η Ελλάδα για να κλείσει τις πληγές που αφήνουν πίσω τους τα μνημόνια και τα μέτρα ύψους 73 δισ. ευρώ που έπεσαν σαν σφυρί στον κοινωνικό ιστό της χώρας. Αυτό δείχνουν οι επίσημες κυβερνητικές εκτιμήσεις για το νέο ΕΣΠΑ της περιόδου 2014-2020, που κατατέθηκε στις Βρυξέλλες από το υπουργείο Ανάπτυξης. Στο κείμενο του νέου Εταιρικού Συμφώνου για το Πλαίσιο Ανάπτυξης αναφέρεται πως μαζί με τα κονδύλια 20 δισ. ευρώ που θα δαπανήσει η Ελλάδα ώς το 2020, θα πετύχει να μειώσει κατά 450.000 τον αριθμό των πολιτών που ζουν σε συνθήκες φτώχειας στη χώρα.
Μόνο που η μείωση αυτή είναι σταγόνα μπροστά στην τεράστια δεξαμενή των νεόπτωχων και των κοινωνικά αποκλεισμένων που, σύμφωνα με τα τελευταία διαθέσιμα στοιχεία της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής, αυξάνονται στα χρόνια του Μνημονίου με ρυθμό 400.000 ετησίως. Από τα 3 εκατ. που ήταν ο αριθμός των ανθρώπων σε κατάσταση ή σε κίνδυνο φτώχειας το 2010, αυξήθηκε σε 3,4 εκατ. το 2011 και 3,8 εκατομμύρια το 2012, χωρίς μάλιστα να υπάρχουν άλλα διαθέσιμα στοιχεία για το τι συνέβη τα επόμενα χρόνια, παρ’ ότι η κοινή λογική λέει ότι η κρίση και οι αλλεπάλληλες περικοπές έχουν απογειώσει τον αριθμό σε αρκετά πάνω από τα 4 εκατομμύρια ανθρώπους.
Πρακτικά δηλαδή, με αυτούς τους ρυθμούς «αποκατάστασης» για να μηδενιστεί, ή έστω να μειωθεί δραστικά, ο αριθμός των πολιτών που θα ζουν σε συνθήκες φτώχειας θα πρέπει να περάσουν τουλάχιστον 70 χρόνια!
40 δισ. ευρώ στο ΑΕΠ
Κατά τα άλλα, οι εκτιμήσεις για τους αριθμούς ευημερούν: η κυβέρνηση εκτιμά πως το νέο ΕΣΠΑ θα συμβάλει ώστε η οικονομία να κερδίσει πάνω από 40 δισ. ευρώ μέσα στα επόμενα επτά χρόνια, δηλαδή θα ανακτήσει σε σταθερές τιμές όλα όσα έχασε την πενταετία 2009-2013. Παρ’ όλα αυτά η συμβολή της οικονομικής ανάπτυξης προφανώς και δεν θα γίνει αισθητή στα σημερινά ή μελλοντικά φτωχότερα στρώματα του πληθυσμού.
Σύμφωνα με το σενάριο στο οποίο βασίζεται το νέο ΕΣΠΑ, το Ακαθάριστο Εθνικό Προϊόν θα φτάσει τα 223 δισ. ευρώ το 2020, περίπου όσο ήταν δηλαδή το 2009 (226 δισ. ευρώ) από όπου και κατέρρευσε μέχρι και το 2013 στα 183,4 δισ. ευρώ.
Με βάση τις κυβερνητικές προβλέψεις, φέτος το ΑΕΠ θα αυξηθεί στα 184,5 δισ. ευρώ, το 2015 στα 189,9 δισ. ευρώ, το 2016 στα 196,9 δισ. ευρώ, το 2017 θα φτάσει στα 203,865 δισ. ευρώ, το 2018 στα 210,23 δισ. ευρώ, το 2019 στα 216,7 δισ. ευρώ και το 2020 θα κλείσει στα 223,088 δισ. ευρώ. Οι δε δημόσιες επενδύσεις (ακαθάριστος σχηματισμός παγίου κεφαλαίου γενικής κυβέρνησης) θα αυξάνονται κάθε χρόνο με ρυθμό 4,46 δισ. ευρώ έως το 2020, από 4 δισ. ευρώ σήμερα.
Μια άλλη υπεραισιόδοξη πτυχή των κυβερνητικών εκτιμήσεων, που αποτυπώνεται στον σχεδιασμό για το νέο ΕΣΠΑ, είναι η πρόβλεψη για τη δημιουργία 1.000.000 νέων θέσεων εργασίας μέχρι το 2020! Υποστηρίζει δηλαδή η κυβέρνηση πως για τα επόμενα έξι-επτά χρόνια θα δημιουργούνται ετησίως 140.000 με 160.000 νέες θέσεις εργασίας και ότι ο αριθμός των ανέργων θα μειωθεί από το 1,3 εκατομμύριο σήμερα σε μόλις 300.000. Θα έχουμε δηλαδή λιγότερους ανέργους και από το 2009.
Σύμφωνα με αυτές τις εκτιμήσεις, που εδράζονται στην πρόβλεψη ότι η ανάπτυξη θα φέρει νέες δουλειές μέσα σε μόλις έξι χρόνια, το ποσοστό απασχόλησης στις ηλικίες 20 έως 64 ετών αναμένεται ότι θα αυξηθεί στο 70% το 2020 από το 55,3% που είχε καταρρεύσει το 2012.
Η κυβέρνηση επενδύει πολλά στα κονδύλια του ΕΣΠΑ και στην ταχεία διοχέτευσή τους στην οικονομία. Επιδιώκει εμπροσθοβαρή αξιοποίηση κονδυλίων τουλάχιστον 5,5 δισ. ευρώ μέσα στη διετία 2014-2015 προκειμένου να στηρίξει την επιστροφή της οικονομίας σε θετικούς ρυθμούς ανάπτυξης, κυρίως χρηματοδοτώντας τα έργα υποδομής και έργα που δεν έχουν ολοκληρωθεί από το τρέχον ΕΣΠΑ.
Τα προγράμματα του νέου ΕΣΠΑ
Η αρχιτεκτονική του νέου ΕΣΠΑ προβλέπει 7 τομεακά προγράμματα (σ.σ. το ΕΣΠΑ της προηγούμενης περιόδου είχε 18 προγράμματα) και 13 περιφερειακά προγράμματα. Οι περιφέρειες θα διαχειριστούν 4,495 δισ. ευρώ ή το 35% των συνολικών κονδυλίων των διαρθρωτικών ταμείων, με την Αττική να απορροφά 912 εκατ. ευρώ. Σε ό,τι αφορά το εθνικό σκέλος το νέο ΕΣΠΑ περιλαμβάνει:
1. Το επιχειρησιακό πρόγραμμα «Ανταγωνιστικότητα, Επιχειρηματικότητα και Καινοτομία» για την ενίσχυση μικρομεσαίων επιχειρήσεων, προϋπολογισμού 3,646 δισ. ευρώ.
2. Το επιχειρησιακό πρόγραμμα «Υποδομές Μεταφορών, Περιβάλλον και Αειφόρος Ανάπτυξη», με προϋπολογισμό 4,333 δισ. ευρώ, το οποίο θα χρηματοδοτεί δράσεις για τις βασικές υποδομές και το περιβάλλον, όπως οδικά, λιμενικά και σιδηροδρομικά έργα, υποδομές υγρών αποβλήτων, αστικές παρεμβάσεις κ.ά.
3. Το επιχειρησιακό πρόγραμμα «Ανάπτυξη Ανθρώπινου Δυναμικού – Εκπαίδευση και Διά Βίου Μάθηση», με κονδύλια 2,104 δισ. ευρώ, το οποίο θα περιλαμβάνει δράσεις στήριξης βιώσιμων θέσεων απασχόλησης, πολιτικές ένταξης ευάλωτων κοινωνικά ομάδων κ.ά.
4. Το επιχειρησιακό πρόγραμμα «Μεταρρύθμιση Δημόσιου Τομέα», προϋπολογισμού 377,2 εκατ. ευρώ, που θα περιλαμβάνει δράσεις που αποσκοπούν στην εισαγωγή μεταρρυθμίσεων μέσω νέων τεχνολογιών και πληροφορικής στο Δημόσιο.
5. Το επιχειρησιακό πρόγραμμα «Τεχνική Βοήθεια», προϋπολογισμού 317,6 εκατ. ευρώ, το οποίο θα στοχεύει στην υποστήριξη εφαρμογής όλων των επιχειρησιακών προγραμμάτων, ενώ ποσό 15 εκατ. ευρώ θα τελεί υπό τη διαχείριση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.
6. Το πρόγραμμα «Αγροτική Ανάπτυξη», το οποίο προβλέπει κονδύλια 4,195 δισ. ευρώ.
7. Το επιχειρησιακό πρόγραμμα «Αλιείας και Θάλασσας», ο προϋπολογισμός του οποίου δεν έχει οριστικοποιηθεί ακόμη.