Η άντληση πόρων από τα ταμεία συνοχής δεν είναι αρκετή για να λυθεί η στεγαστική κρίση στην Ευρώπη, προειδοποιούν οι πόλεις και οι περιφέρειες.
Κείμενο Χρήστος Ράπτης
Με γνώμη που ηγείται από τον Δήμαρχο της Βαρκελώνης, Jaume Collboni, οι πόλεις και οι περιφέρειες της ΕΕ καλούν την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να παρουσιάσει ένα φιλόδοξο και πολύ συγκεκριμένο Ευρωπαϊκό Σχέδιο για την προσιτή κατοικία που θα στηρίξει τις προσπάθειές τους για την αντιμετώπιση της κρίσης στέγασης που πλήττει πόλεις και περιφέρειες σε όλη την Ευρώπη. Η γνώμη που εγκρίθηκε στην ολομέλεια της Ευρωπαϊκής Επιτροπής των Περιφερειών σήμερα τονίζει ότι η ποιοτική και προσιτή στέγαση πρέπει να καταστεί σαφής στόχος στο επόμενο πολυετές δημοσιονομικό πλαίσιο της ΕΕ.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει αναγνωρίσει την ανάγκη να αντιμετωπιστεί η αύξηση των τιμών της κατοικίας και αναμένεται να παρουσιάσει το Ευρωπαϊκό Σχέδιο για την Προσιτή Κατοικία στις αρχές του 2026. Ωστόσο, οι περιφέρειες και οι πόλεις τονίζουν ότι, καθώς η πρόκληση της στέγασης λαμβάνει διαφορετικές μορφές ανά την ΕΕ και πρέπει να επιλυθεί σε τοπικό και περιφερειακό επίπεδο, η συμμετοχή τους στην προετοιμασία και την υλοποίηση του σχεδίου είναι απαραίτητη.
Στο πλαίσιο της πρόσφατης ενδιάμεσης επανεξέτασης της πολιτικής συνοχής, η Επιτροπή δίνει τη δυνατότητα στα κράτη μέλη να επαναπρογραμματίσουν μέρος των πόρων συνοχής τους προς την προσιτή στέγαση. Αν και οι τοπικοί και περιφερειακοί ηγέτες χαιρέτισαν την αναγνώριση του μεγέθους της κρίσης στέγασης και την ανάγκη υποστήριξης από την ΕΕ, προειδοποίησαν ότι η ανακατανομή πόρων εντός της πολιτικής συνοχής δεν αρκεί για την επίλυση της κρίσης και τόνισαν ότι ο θεμελιώδης ρόλος της πολιτικής συνοχής στη μείωση των οικονομικών, κοινωνικών και εδαφικών ανισοτήτων πρέπει να διαφυλαχθεί και να ενισχυθεί. Κατά συνέπεια, η εισαγωγή νέων προτεραιοτήτων στον επόμενο προϋπολογισμό της ΕΕ πρέπει να συνοδεύεται από επαρκή ευρωπαϊκή χρηματοδότηση.
Εκτός από τα κονδύλια συνοχής, χρειάζονται και άλλοι πόροι και χρηματοδοτικά εργαλεία για επενδύσεις στην κατοικία, που θα πρέπει να επικεντρώνονται κυρίως στην αύξηση της προσφοράς κατοικιών. Η ΕτΠ ενθαρρύνει τα κράτη μέλη να ανακατανείμουν μη διεκδικηθέντες πόρους από τα εθνικά τους Σχέδια Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας σε χρηματοδοτικά μέσα που υποστηρίζουν την κατασκευή προσιτών κατοικιών σε συνεργασία με τις τοπικές αρχές. Επίσης, υποστηρίζει τον στόχο αξιοποίησης των πόρων της ΕΕ για την κινητοποίηση ιδιωτικών κεφαλαίων σε συνεργασία με την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων (ΕΤΕπ), καλώντας για ισότιμη πρόσβαση όλων των περιοχών και συνεργασία με περιφερειακές και εθνικές δημόσιες επενδυτικές τράπεζες ώστε να αντιμετωπιστεί αποτελεσματικά το εύρος και η ποικιλομορφία των προκλήσεων.
Εξαιρέσεις για τη δημιουργία ή ανακαίνιση προσιτών κατοικιών
Η ΕτΠ υποστηρίζει ότι όλες οι δημόσιες επενδύσεις σε προσιτή και κοινωνική κατοικία πρέπει να εξαιρούνται από τους κανόνες που ισχύουν για το δημόσιο χρέος και έλλειμμα στο πλαίσιο της οικονομικής διακυβέρνησης της ΕΕ, καθώς αποτελούν κρίσιμες επενδύσεις για το μέλλον και την κοινωνική ευημερία. Η επικείμενη μεταρρύθμιση του πλαισίου κρατικών ενισχύσεων θα πρέπει να περιλαμβάνει εξαιρέσεις για τη δημιουργία ή ανακαίνιση προσιτών κατοικιών, αυξάνοντας την ευελιξία και την απλοποίηση για κοινωνικούς, δημόσιους, συνεταιριστικούς και μη κερδοσκοπικούς φορείς στέγασης· δηλαδή όλα τα μοντέλα που προάγουν την προσιτή κατοικία και τη δημιουργία κοινωνικά μικτών και ενταγμένων γειτονιών.
Οι πόλεις και οι περιφέρειες ζητούν επίσης την αντιμετώπιση εμποδίων στους υπάρχοντες κανονισμούς της ΕΕ που ενισχύουν τη σπέκουλα και τη χρηματοοικονομική εκμετάλλευση της αγοράς κατοικίας, και τονίζουν τη σημασία της δημιουργίας ενός μητρώου διαφάνειας ακινήτων στον τομέα της κατοικίας, την παροχή εργαλείων για ρύθμιση ενοικίων σε τοπικό επίπεδο και τη διασφάλιση της διατήρησης της κυριότητας γης από τις τοπικές αρχές. Η πλήρης εφαρμογή του πλαισίου της ΕΕ για τη ρύθμιση των βραχυχρόνιων μισθώσεων είναι επίσης κρίσιμη, ιδίως όσον αφορά τις υποχρεώσεις των πλατφορμών να συμμορφώνονται με τους περιφερειακούς και τοπικούς κανονισμούς και να παρέχουν αξιόπιστα δεδομένα στις τοπικές και περιφερειακές αρχές.
Σε συμφωνία με την Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή (ΕΟΚΕ), η ΕτΠ θεωρεί ότι ο Ευρωπαίος Επίτροπος για την Ενέργεια και την Κατοικία και η Ομάδα Εργασίας της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την Κατοικία θα πρέπει να υποστηρίζονται από μία ομάδα εμπειρογνωμόνων που θα περιλαμβάνει τεχνικούς εκπροσώπους από την ΕτΠ, τις μεγάλες ευρωπαϊκές ενώσεις τοπικών και περιφερειακών αρχών, ευρωπαϊκούς φορείς στέγασης και οργανώσεις ενοικιαστών. Η ομάδα αυτή θα πρέπει να συμβουλεύεται και να ενημερώνεται τακτικά για την πρόοδο του Ευρωπαϊκού Σχεδίου για την Προσιτή Κατοικία.
Δηλώσεις:
Kata Tüttő, Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής των Περιφερειών:
«Ένα σπίτι δεν είναι απλώς ένα σύνολο από τούβλα. Το να έχεις σπίτι σημαίνει επίσης αξιοπρέπεια και ασφάλεια. Η κρίση στέγασης είναι ένα ρήγμα στην υπόσχεση της συνοχής. Πρέπει να αντιμετωπίσουμε τη στέγαση ως δικαίωμα και να συνεργαστούμε ανταλλάσσοντας καλές πρακτικές από το πεδίο. Χαιρετίζω το γεγονός ότι η προσιτή στέγαση καθίσταται προτεραιότητα σε επίπεδο ΕΕ. Το μήνυμά μου είναι απλό: δώστε μας τα κατάλληλα εργαλεία, χρηματοδότηση και εμπιστοσύνη, και εμείς θα φέρουμε αποτελέσματα. Οι πόλεις, οι περιφέρειες και οι δήμοι κρατούν τα κλειδιά – και χρειαζόμαστε την ΕΕ να μας ανοίξει την πόρτα.»
Jaume Collboni Cuadrado, εισηγητής και Δήμαρχος Βαρκελώνης:
«Η πρόσβαση στην κατοικία έχει καταστεί ο κυριότερος παράγοντας ανισότητας στην Ευρώπη. Οι πόλεις βρίσκονται στο επίκεντρο του προβλήματος και θέλουμε να είμαστε στο κέντρο της λύσης. Ζητάμε λοιπόν από την ΕΕ να μας δώσει περισσότερους πόρους και αρμοδιότητες για να μπορέσουμε να ανταποκριθούμε στις ανάγκες των πολιτών μας.»
Irene Tinagli, Πρόεδρος της Ειδικής Επιτροπής για την Κρίση Στέγασης στην Ευρωπαϊκή Ένωση και Ευρωβουλευτής:
«Οι πόλεις και οι περιφέρειες βρίσκονται στην πρώτη γραμμή της κρίσης στέγασης. Χρειαζόμαστε επειγόντως ένα Ευρωπαϊκό Σχέδιο για την Προσιτή Κατοικία που να ανταποκρίνεται στο μέγεθος της πρόκλησης και να βάζει τους ανθρώπους πάνω από τα κέρδη. Αυτό πρέπει να περιλαμβάνει νέα χρηματοδότηση από την ΕΕ, πλήρη συμμετοχή των τοπικών αρχών και σαφή αναγνώριση ότι η προσιτή στέγαση αποτελεί βασική υποδομή για μια δίκαιη, συνεκτική και βιώσιμη Ευρώπη.»
*πηγή https://cor.europa.eu/en/news/drawing-cohesion-funds-not-enough-solve-europes-housing-crisis-cities-and-regions-warn
