Η αποτυχία απορρόφησης πόρων του Ταμείου Ανάκαμψης από τη Δ.ΥΠ.Α. και το έλλειμμα λογοδοσίας- κρίσιμες δράσεις ακυρώθηκαν και δεκάδες εκατομμύρια ευρώ χάθηκαν ή παραμένουν αδιευκρίνιστα

Η Δημόσια Υπηρεσία Απασχόλησης (ΔΥΠΑ), ως θεσμικός διάδοχος του ΟΑΕΔ, αποτελεί έναν από τους βασικούς φορείς υλοποίησης κρίσιμων παρεμβάσεων του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας (ΤΑΑ). Διαχειρίζεται πόρους που προέρχονται αφενός από την Ευρωπαϊκή Ένωση και αφετέρου από τις εισφορές ανέργων, εργαζομένων και φορολογουμένων πολιτών. Ως εκ τούτου, φέρει αυξημένη ευθύνη χρηστής διοίκησης, αποτελεσματικότητας και διαφάνειας. Η ανάλυση όμως των επίσημων στοιχείων των έργων, των αναθεωρήσεων και των κατακυρώσεων οδηγεί σε ένα αδιαμφισβήτητο συμπέρασμα: μεγάλο μέρος των πόρων δεν απορροφήθηκε, κρίσιμες δράσεις ακυρώθηκαν και δεκάδες εκατομμύρια ευρώ χάθηκαν ή παραμένουν αδιευκρίνιστα .Τα στοιχεία που προκύπτουν θέτουν σοβαρά ερωτήματα πολιτικής και διοικητικής ευθύνης.

Το έργο «Αναδιάρθρωση και επαναπροσδιορισμός του ρόλου των ΚΠΑ2» ξεκίνησε με προϋπολογισμό 49.734.168 € και σαφές χρονοδιάγραμμα ολοκλήρωσης έως τα τέλη του 2025. Προέβλεπε:

• ανακαίνιση και επανασχεδιασμό 118 ΚΠΑ2,

• νέα επικοινωνιακή στρατηγική,

• σύστημα ποιοτικού ελέγχου εξυπηρέτησης,

• νέες μορφές συμβουλευτικής και κατάρτισης.

Με την αναθεώρηση του Ιουλίου, τα ΚΠΑ2 μειώθηκαν από 118 σε 40, δηλαδή κατά 78 υποκαταστήματα (-66%). Με την τελευταία πρόταση αναθεώρησης διαγράφονται όλα τα υποέργα, εκτός από την απλή ανακαίνιση των 40 ΚΠΑ2, χωρίς επανασχεδιασμό. Αυτό σημαίνει ότι:

• ακυρώνεται το μεγαλύτερο μέρος του φυσικού και λειτουργικού αντικειμένου,

• ο αρχικός προϋπολογισμός αποψιλώνεται,

• δεκάδες εκατομμύρια ευρώ παύουν να διεκδικούνται από το ΤΑΑ.

Παρά ταύτα, είχε ήδη ενταχθεί διαφημιστική δαπάνη 471.200 € για την προβολή του «επανασχεδιασμού» των ΚΠΑ2, ενός έργου που τελικά δεν υλοποιήθηκε ποτέ στην αρχική του μορφή.

Συγκεκριμένα η με αριθμό πρωτ. 27241/ΕΞ/20-02-2023 του Υπ.Οικονομικών με ΘΕΜΑ: Ένταξη του Έργου «SUB4. Ενέργειες προβολής του επανασχεδιασμού των Κέντρων Προώθησης Απασχόλησης» (κωδικός ΟΠΣ ΤΑ 5200187) στο Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας.

Μεταξύ των προγραμμάτων κατάρτισης που έχουν συμπεριληφθεί στο ανωτέρω μέτρο έχουν επίσης ενσωματωθεί τα ακόλουθα έργα ενώ μέχρι και την αναθεώρηση του περασμένου Ιουλίου, το «Ελλάδα 2.0» προέβλεπε την ολοκλήρωση, μέχρι τα τέλη 2025: α) Σύστημα ποιοτικού ελέγχου Επαγγελματικής Εκπαίδευσης και Κατάρτισης (ΕΕΚ) με στόχο τη βελτίωση του ποιοτικού ελέγχου των μονάδων επαγγελματικής κατάρτισης της (ΔΥΠΑ), β) Ολοκλήρωση της επικαιροποίησης των ενοτήτων κατάρτισης των μονάδων επαγγελματικής κατάρτισης της Δημόσιας Υπηρεσίας Απασχόλησης (ΔΥΠΑ), γ) Ολοκλήρωση της ανάπτυξης ψηφιακών μαθημάτων, δ) Αγορά συναφούς εξοπλισμού για εργαστήρια σχολών ΕΕΚ, και ε) Ολοκλήρωση των τομεακών προγραμμάτων κατάρτισης.

Δυστυχώς με τη νέα πρόταση αναθεώρησης τα β), γ) και δ) έργα διαγράφονται από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας.

Το επί μέρους ποσό που αφορά την απένταξη των ανωτέρω υπο-έργων της Δ.ΥΠ.Α. δεν είναι γνωστό όμως από την έρευνά μας διαπιστώσαμε ότι έχει ενταχθεί το έργο συνολικού προϋπολογισμού 260.400€ , με θέμα : «Οριζόντια Αξιολόγηση Προγραμμάτων Κατάρτισης» και αντικείμενο « Οριζόντια Αξιολόγηση Προγραμμάτων Κατάρτισης και, συγκεκριμένα, η επισκόπηση και αξιολόγηση των προγραμμάτων ΣΕΚ (Συνεχιζόμενης Επαγγελματικής Κατάρτισης), τα οποία προγράμματα υποβάλλονται από τους παρόχους κατάρτισης που είναι ενταγμένοι στο Μητρώο Επιλέξιμων Παρόχων Σ.Ε.Κ. της Δ.ΥΠ.Α.»

Επίσης διαπιστώσαμε σε σχέση με τα ψηφιακά μαθήματα της Δ.ΥΠ.Α. ότι έχει ενταχθεί το έργο προϋπολογισμού €940.000,00 (με ΦΠΑ) με θέμα «3η Τροποποίηση Απόφασης Ένταξης του Έργου με τίτλο «Προμήθεια Διαδραστικών Πινάκων στις Σχολές της Δ.ΥΠ.Α» (κωδικός ΟΠΣ ΤΑ 5161462, Κωδικός ΠΔΕ 2022ΤΑ03400011) στο Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας της Δράσης με ID «16942 – Ψηφιακός μετασχηματισμός της Δημόσιας Υπηρεσίας Απασχόλησης (ΔΥΠΑ)».

Όμως όσο και εάν αναζητήσαμε κατακύρωση του διαγωνισμού, δεν κατέστη δυνατόν να ανευρεθεί. Συνεπώς θα πρέπει να απαντηθεί το ερώτημα εάν έχει προκηρυχθεί διαγωνισμός και τί απέγινε το εν λόγω έργο.

Επίσης διαπιστώσαμε ότι με την με αριθμό Νο24/25 σύμβαση κατακυρώθηκε σε ιδιωτική εταιρεία την 17η/09/2025 η ψηφιοποίηση 250 μαθημάτων των δομών εκπαίδευσης και κατάρτισης της Δ.ΥΠ.Α. Η διάρκεια της σύμβασης είναι μέχρι την 18.05.2026 και το ποσό ανέρχεται στο ύψος των 1.301.814,00€ με Φ.Π.Α. Ο Διαγωνισμός είχε προϋπολογισμό 1.352.840,00€ με Φ.Π.Α.

Δηλαδή κατακυρώθηκε με έκπτωση μόλις 51.026,00€, ποσοστό 3,77%.

Το «Ελλάδα 2.0» μέχρι πρόσφατα προέβλεπε την ολοκλήρωση (με έκθεση της ΔΥΠΑ με την οποία επιβεβαιώνεται η ολοκλήρωση) του ψηφιακού μετασχηματισμού της μέχρι τα τέλη του 2025 μέσω:

α) της αγοράς επτά νέων πληροφοριακών συστημάτων (VET OPS, FMIS, HRM, Cyber Security, Chatbot, Virtual Desktop Infrastructure (VDI)), β) του επανασχεδιασμού του ΟΠΣ ΔΥΠΑ, για το νέο σύστημα λήψης τεκμηριωμένων αποφάσεων που βασίζεται σε δεδομένα, γ) της επέκτασης των ψηφιακών υπηρεσιών (μέσω της εφαρμογής DYPAapp) που θα δώσει τη δυνατότητα στη ΔΥΠΑ να παρέχει ηλεκτρονικές υπηρεσίες στους ανέργους και τις επιχειρήσεις μέσω κινητών τηλεφώνων και ταμπλετών· και δ) της δημιουργίας εργαλείου που θα βοηθήσει τη Δημόσια Υπηρεσία Απασχόλησης να βελτιστοποιήσει τη διαδικασία αντιστοίχισης προσφοράς και ζήτησης εργασίας.

Με την τελευταία πρόταση αναθεώρησης αφαιρείται το γ) και φυσικά αντικαθίσταται η ολοκλήρωση συν η έκθεση ολοκλήρωσης της ΔΥΠΑ με απλά «παράδοση» των έργων.

Για την εφαρμογή της Δ.ΥΠ.Α. στα κινητά τηλέφωνα από το καλοκαίρι η Δ.ΥΠ.Α. ενημέρωσε ότι για τεχνικούς λόγους δεν λειτουργεί. Στην συνεδρίαση του Δ.Σ Δ.ΥΠ.Α. της 04.11.2025 κατακυρώθηκε ο διαγωνισμός για την αναβάθμιση της εφαρμογής με ποσό 110.949,00€ (με Φ.ΠΑ.). Ο διαγωνισμός είχε προϋπολογισμό 111.600,00€, δηλαδή κατακυρώθηκε με έκπτωση μόνο 651,00€ ή ποσοστό έκπτωσης μόλις 0,6% !!

Για την ψηφιοποίηση του αρχείου της Δ.ΥΠ.Α. με την με αριθμό απόφαση 34715/ΕΞ/ 25.2.2025 τροποποιήθηκε η σχετική απόφαση ως εξής : «Αποφασίζει: Την 1η Τροποποίηση Απόφασης Ένταξης του Έργου με τίτλο «Ψηφιοποίηση και αποθήκευση-αρχειοθέτηση αρχείων ΟΑΕΔ – 3ο ΤΔΕ» (κωδικός ΟΠΣ ΤΑ 5168349) στο Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας της Δράσης με ID «16942 – Ψηφιακός μετασχηματισμός της Δημόσιας Υπηρεσίας Απασχόλησης (ΔΥΠΑ)», το οποίο χρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση – NextGeneration EU, ως προς: • Την παράταση της λήξης του έργου από 31/12/2024 σε 28/2/2026 • Την τροποποίηση της περιγραφής του Φυσικού Αντικειμένου • Μετονομασία από «Ψηφιοποίηση και αποθήκευση-αρχειοθέτηση αρχείων ΟΑΕΔ – 3ο ΤΔΕ – Δράση 16942» σε «Ψηφιοποίηση και αποθήκευση-αρχειοθέτηση αρχείων ΔΥΠΑ – 3ο ΤΔΕ».

Το έργο της ψηφιοποίησης είχε προϋπολογισμό 992.000,00€ και αφορούσε την «λειτουργία ενός νέου κεντρικού ψηφιακού αρχείου που θα αντικαταστήσει τα υφιστάμενα έγχαρτα αρχεία που βρίσκονται στη Δ.ΥΠ.Α. (8.000.000 σελίδες), καθώς και στην ανάπτυξη Πληροφοριακού συστήματος για τη διαχείριση του ψηφιακού αρχείου που έχει προκύψει από την ψηφιοποίηση.»

Το έργο αποφασίστηκε να συμβασιοποιηθεί σε δύο διαφορετικές εταιρείες.

• Σύμφωνα με τα δημοσιευμένα δεδομένα του ΚΗΜΔΗΣ για την ψηφιοποίηση των 200.000 σχεδίων(κυρίως τ.ΟΕΚ) Δ.ΥΠ.Α. η σύμβαση είχε ύψος 245.520,00€.

• Σύμφωνα με τα δημοσιευμένα δεδομένα του ΚΗΜΔΗΣ για την ψηφιοποίηση των διοικητικών φακέλων Δ.ΥΠ.Α. η σύμβαση είχε ύψος 737.800,00€.

Δηλαδή και εδώ οι κατακυρώσεις στις ιδιωτικές εταιρείες (983.320,00€) έγιναν με πολύ μικρά ποσοστά εκπτώσεων επί του συνολικού προϋπολογισμού ύψους 992.000,00€.

Όσον αφορά τον επανασχεδιασμό του ΟΠΣ και τα επτά νέα πληροφοριακά συστήματα θα πρέπει να γίνει γνωστό εάν έχουν ολοκληρωθεί και τι ακριβώς δαπάνες για το καθένα από τα ανωτέρω υποέργα έχουν προϋπολογιστεί.

Αντικείμενο του έργου είναι η παροχή προγραμμάτων επαγγελματικής κατάρτισης σε εργαζόμενους από όλους τους κλάδους της οικονομίας.

Το μέτρο προέβλεπε την ολοκλήρωση, μέχρι το τέλος του 2025, προγραμμάτων κατάρτισης στον τομέα των ψηφιακών δεξιοτήτων, των πράσινων δεξιοτήτων και του οικονομικού εγγραμματισμού για 500.000 συμμετέχοντες και πιστοποίηση των δεξιοτήτων που αποκτήθηκαν για όλους τους επιτυχόντες συμμετέχοντες. Βασικοί πληθυσμιακοί στόχοι των προγραμμάτων ήταν οι άνεργοι (κυρίως νέοι και μακροχρόνια άνεργοι), οι εργαζόμενοι που διατρέχουν υψηλό κίνδυνο ανεργίας ή υστερούν σε κατάρτιση και οι δημόσιοι υπάλληλοι.

Προβλεπόταν επίσης πως από τον συνολικό αριθμό των 500.000 συμμετεχόντων, τουλάχιστον το 33 % (167.000 συμμετέχοντες) θα παρακολουθούσε προγράμματα κατάρτισης για την απόκτηση πράσινων δεξιοτήτων και την εύρεση θέσεων εργασίας στην πράσινη οικονομία.

Με την τελευταία πρόταση αναθεώρησης ο στόχος για την παροχή προγραμμάτων κατάρτισης σε ψηφιακές, πράσινες και οικονομικές δεξιότητες μειώνεται ραγδαία στους 350.000 συμμετέχοντες, ενώ αφαιρείται και ο στόχος απόκτησης νέου κτιρίου για τη ΔΥΠΑ και το Κέντρο Δία Βίου Μάθησης.

Για το συνολικό ποσό που έχει απορροφηθεί θα πρέπει να δημοσιευτούν από τη Δ.ΥΠ.Α. αναλυτικά στοιχεία αφού τα προγράμματα που έχουν υλοποιηθεί δεν έχουν το ίδιο ποσό αποζημίωσης στους καταρτιζόμενους και στα ΚΕΚ, Φορείς πιστοποίησης ενώ άγνωστο παραμένει το ποσό που τελικώς δεν θα χρησιμοποιηθεί !!

Σε κάθε περίπτωση οι αριθμοί των καταρτιζόμενων είναι σαφώς αρκετά μακριά από τους καθοριζόμενους στόχους δηλαδή κατά 33% λιγότεροι.

Πρόκειται για πιλοτικό έργο για την ενοποίηση και τον εξορθολογισμό των επιδομάτων ανεργίας. Δεν παρατηρούνται σημαντικές διαφοροποιήσεις μεταξύ των διαφόρων αναθεωρήσεων στο συγκεκριμένο μέτρο, εκτός από το γεγονός ότι με νέα πρόταση αναθεώρησης δεν προβλέπεται πλέον έκθεση της ΔΥΠΑ με την οποία να επιβεβαιώνεται η ολοκλήρωση του πιλοτικού έργου.

Το μέτρο για τις ενεργητικές πολιτικές για την αγορά εργασίας (ΕΠΑΕ) αποσκοπεί στη μεγιστοποίηση της αποτελεσματικότητάς τους μέσω του επανασχεδιασμού και της ενίσχυσης των προγραμμάτων επιδότησης μισθών και της σταδιακής μετάβασης σε ένα νέο μοντέλο υλοποίησης των ΕΠΑΕ.

Μέχρι πριν ένα χρόνο στο «Ελλάδα 2.0» προβλεπόταν η ολοκλήρωση, μέχρι τα τέλη 2025, των ακόλουθων προγραμμάτων ΕΠΑΕ:

α) τέσσερα στοχευμένα βραχυπρόθεσμα προγράμματα επιδότησης της απασχόλησης στον ιδιωτικό τομέα για τουλάχιστον 30 600 ανέργους επί συνόλου 34 000 δικαιούχων, β) εφαρμογή του νέου μοντέλου ανοικτού πλαισίου υλοποίησης των ΕΠΑΕ (το οποίο έχει δοκιμαστεί πιλοτικά) σε επιπλέον τρεις γεωγραφικές περιοχές (στους συμμετέχοντες θα προσφερθούν 22.500 προγράμματα κατάρτισης, 7.000 επιδοτήσεις απασχόλησης και 850 επιδοτήσεις επιχειρηματικότητας) γ) προσωρινή ενίσχυση του προσωπικού συμβούλων της Δημόσιας Υπηρεσίας Απασχόλησης με την πρόσληψη 600 επιπλέον συμβούλων και δ) κατάρτιση 1.000 συμβούλων απασχόλησης της Δημόσιας Υπηρεσίας Απασχόλησης.

Με την τελευταία πρόταση αναθεώρησης αφαιρείται όλο το β) για την εφαρμογή του νέου μοντέλου ανοικτού πλαισίου υλοποίησης των ΕΠΑΕ και τα χιλιάδες προγράμματα κατάρτισης.

Η αδυναμία της ΔΥΠΑ να απορροφήσει πλήρως και αποτελεσματικά τα κονδύλια του Ταμείου Ανάκαμψης δεν μπορεί να αντιμετωπίζεται ως ένα απλό και ασήμαντο πρόβλημα ή ως αποτέλεσμα «αντικειμενικών δυσκολιών». Τα αριθμητικά δεδομένα δείχνουν συστηματική ακύρωση ή συρρίκνωση έργων, απεντάξεις υποέργων άγνωστης αξίας, χαμένους πόρους και σοβαρές καθυστερήσεις.

Σε οποιαδήποτε υπηρεσία του ιδιωτικού τομέα, απώλεια χρηματοδότησης δεκάδων ή εκατοντάδων εκατομμυρίων ευρώ, αποτυχία επίτευξης συμβατικών στόχων ( –33% λιγότεροι ωφελούμενοι) και μη υλοποίηση εγκεκριμένων έργων θα οδηγούσαν αυτονόητα σε αξιολόγηση της διοίκησης και καταλογισμό ευθυνών.

Στην περίπτωση της Δ.ΥΠ.Α, αντί για λογοδοσία, παρατηρείται θεσμική σιωπή: καμία δημόσια αποτίμηση της αποτυχίας απορρόφησης, καμία έκθεση ευθύνης, καμία αξιολόγηση διοικητικών επιλογών.

Η απουσία συνεπειών δημιουργεί ένα επικίνδυνο προηγούμενο, όπου η απώλεια ευρωπαϊκών και δημόσιων πόρων δεν έχει κόστος για τους διοικούντες, αλλά μόνο για τους ανέργους, τους εργαζόμενους και την κοινωνία συνολικά.

Αυτό το έλλειμμα λογοδοσίας υπονομεύει όχι μόνο την αξιοπιστία της Δ.ΥΠ.Α., αλλά και την ίδια τη φιλοσοφία του Ταμείου Ανάκαμψης, που στηρίζεται στην επίτευξη μετρήσιμων αποτελεσμάτων και όχι στη διαχείριση χωρίς ευθύνη.

Τα αριθμητικά δεδομένα καταδεικνύουν:

• ακύρωση ή μείωση έργων δεκάδων εκατομμυρίων ευρώ,

• χαμένους ή αδιευκρίνιστους πόρους,

• διαγωνισμούς με εκπτώσεις 0,6%–3,8%,

• δραστική μείωση ωφελούμενων ανέργων και εργαζομένων.

Με βάση τα παραπάνω τίθενται αμείλικτα ερωτήματα:

• Ποιο είναι το ακριβές συνολικό ποσό πόρων του Ταμείου Ανάκαμψης που δεν απορροφήθηκε από τη Δ.ΥΠ.Α.;

• Γιατί διαγράφηκαν κρίσιμα υποέργα χωρίς δημόσια αιτιολόγηση και χωρίς αναλυτικό οικονομικό απολογισμό;

• Πώς δικαιολογούνται οι ελάχιστες εκπτώσεις σε διαγωνισμούς εκατομμυρίων ευρώ;

• Υπάρχουν έργα που εντάχθηκαν αλλά δεν υλοποιήθηκαν ή δεν κατακυρώθηκαν οι διαγωνισμοί;

• Ποιος φέρει την πολιτική και διοικητική ευθύνη για τη μείωση των ωφελούμενων κατά δεκάδες χιλιάδες;